Γνωρίστε τους 4 πιο βασικούς τύπους λαμπτήρων και επιλέξτε τον καταλληλότερο για το χώρο σας.

Ο φωτισμός αποτελεί ένα από τα πιο βασικά "αρχιτεκτονικά" στοιχεία που άν και είναι αϋλο στοιχείο, επηρεάζει απόλυτα τη λειτουργικότητα και την αισθητική του χώρου. Για αυτό, εκτός από το στυλ του φωτιστικού θα πρέπει να συνυπολογίζονται και άλλες παράμετροι όπως ο λαμπτήρας φωτισμού.

Η επιλογή του κατάλληλότερου λαμπτήρα σε σχέση με τις ανάγκες του χώρου.

Ο κάθε χώρος, εξυπηρετεί συγκεκριμένες λειτουργίες και έχει τις δικές του ανάγκες για φωτισμό. Για παράδειγμα, ο χώρος του μπάνιου έχει ανάγκη απο διάχυτο φως και ως εκ τούτου οι λαμπτήρες φθορισμού ή αλογόνου αποτελούν μια καλή επιλογή. Αντίθετα, ο χώρος εργασίας ή ανάγνωσης, χρειάζεται εντοπισμένο φως και συνεπώς οι λαμπτήρες LED ενδεχόμενα να αποτελούν καλύτερη επιλογή. Αν και υπάρχουν πολλά είδη λαμπτήρων, τα 4 βασικότερα είναι:

Λαμπτήρες πυρακτώσεως:

Οι λαμπτήρες πυρακτώσεως είναι οι γνωστοί, διάφανοι λαμπτήρες με το μεταλλικό νήμα στο κέντρο τους, που εφευρέθηκαν από τον Τόμας Έντισον και χρησιμοποιούνται εδώ και πολλές δεκαετίες. Ενώ είναι οικονομικοί στην αγορά τους, εντούτοις καταναλώνουν πολύ ενέργεια και για το λόγο αυτό, σε πολλές χώρες έχουν ήδη αποσυρθεί ή βρίσκονται σε στάδιο απόσυρσης και αντικατάστασης.

Λαμπτήρας πυρακτώσεως: wikipedia

Σήμερα, αρκετές εταιρίες, συνεχίζουν να κατασκευάζουν αυτό το είδος των λαμπτήρων, με εξελιγμένη όμως τεχνολογία, έτσι ώστε να καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια από ότι παλαιότερα.

Τα βασικότερα πλεονεκτήματά τους, είναι η χαμηλή τιμή αγοράς και το θερμό φώς που παράγουν και που δημιουργεί μια αίσθηση θαλπωρής στο χώρο.

Συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού (CFL):

Οι συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού είναι αρκετά οικονομικοί στην αγορά τους, ενώ καταναλώνουν πολύ λιγότερη ενέργεια (εως και 75% λιγότερη ενέργεια από τους λαμπτήρες πυρακτώσεως). Η συνήθης διάρκεια ζωής τους είναι 7 έως 10 φορές μεγαλύτερη από αυτήν των λαμπτήρων πυρακτώσεων. Παρόλα αυτά, το κόστος τους είναι μεγαλύτερο απο αυτό των λαμπτήρων πυρακτώσεως αν και η απόσβεση γίνεται σχετικά γρήγορα.

Το βασικό μειονέκτημά τους είναι η ασυμβατότητα ορισμένων λαμπτήρων με τα συστήματα dimmer (ροοστάτης αυξομείωσης του φωτός). Συνεπώς αν η εγκατάσταση έχει dimmer, τότε θα πρέπει να επιλεγεί εκείνος ο λαμπτήρας που αναγράφει καθαρά στη συσκευασία του ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί με αυτά τα συστήματα.

Επίσης, υπάρχει η εντύπωση ότι οι λαμπτήρες αυτοί δεν παράγουν καθόλου θερμότητα. Η άποψη αυτή, είναι εν μέρη μόνο σωστή, καθώς η επιφάνεια φωτισμού δεν παράγει θερμότητα αλλά παράγει η βάση του λαμπτήρα, που περιέχει τα ηλεκτρονικά εξαρτήματα. Συνεπώς, οι λαμπτήρες αυτοί (όπως και οι πυρακτώσεως) θα πρέπει να τοποθετούνται σε φωτιστικά που εξαερίζονται, αλλιώς μειώνεται ο χρόνος ζωής τους.

Τέλος, μια μεγάλη συζήτηση έχει ανοίξει γύρω από τους πιθανούς κινδύνους που κρύβουν, αυτού τους είδους οι λαμπτήρες για την υγεία των χρηστών. Είναι γεγονός, ότι αν σπάσουν, απελευθερώνουν μια ελάχιστη ποσότητα υδρογόνου. Έτσι σε περίπτωση θράυσης ο χώρος θα πρέπει να εξαεριστεί καλά (ανοίγοντας τα παράθυρα τουλάχιστον για 15 λεπτά) και να απομακρυνθούν οι χρήστες, για το διάστημα αυτό, από το χώρο. Αφού ο χώρος εξαεριστεί καλά, θα πρέπει να συλλεγούν τα θραύσματα, με πλαστικά γάντια και με ένα πανί. Τόσο τα θραύσματα όσο και το πανί θα πρέπει να τοποθετηθούν και να κλειστούν καλά σε μια σακούλα και να παραδοθούν σε ειδικό κέντρο ανακύκλωσης.

Προσοχή: Τα θραύσματα δεν πρέπει να συλλεγούν με ηλεκτρική σκούπα ούτε να πεταχτούν σε απλό κάδο σκουπιδιών.

Η τεχνολογία των λαμπτήρων αυτών, συνεχώς εξελίσσεται, και έτσι το φώς τους μπορεί να είναι ψυχρό, ουδέτερο ή θερμό. Επιπλέον, δεν παράγουν εκείνο το ενοχλητικό βουητό, όπως παλαιότερα Η χρήση τους θεωρείται πλεονεκτική, για χώρους που χρειάζεται να φωτίζονται αρκετές ώρες, όπως για τους χώρους της κουζίνας, του χώλ, του γραφείου, κλπ.

Λαμπτήρας συμπαγούς φωτισμού: wikipedia

Λαμπτήρες αλογόνου:

Οι λαμπτήρες αλογόνου ανήκουν και αυτοί στην κατηγορία των λαμπτήρων πυρακτώσεως αλλά καταναλώνουν πολύ λιγότερη ενέργεια. Το χρώμα του φωτός τους, είναι θερμό και κιτρινωπό (όπως των λαμπτήρων πυρακτώσεων). Είναι ακριβότεροι από τους λαμπτήρες πυρακτώσεων και δεν έχουν τόσο μεγάλη διάρκεια ζωής όσο οι συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού.

Λαμπτήρας αλογόνου: wikipedia

Λαμπτήρες LED:

Οι κατασκευαστές αυτών των λαμπτήρων υποστηρίζουν ότι ο χρόνος ζωής τους κυμαίνεται από 25 έως 40 έτη (αν βέβαια χρησιμοποιούνται μερικές μόνο ώρες την ημέρα). Διατίθενται σε πολλά χρώματα και λειτουργούν άψογα με dimmer αυξομοίωσης.

Το φως που παράγουν, εκπέμπεται προς μία κατεύθυνση, για αυτό και είναι κατάλληλοι για χώρους που έχουν ανάγκη από εντοπισμένο φώς, όπως χώρους εργασίας, χώρους έκθεσης έργων τέχνης, κλπ.

Λαμπτήρας LED: wikipedia

Τι είναι η κατανάλωση Watt;

Η κατανάλωση watt, που αναγράφεται πάνω σε κάθε λαμπτήρα, δυστυχώς δεν αποκαλύπτει ούτε το όσο 'φωτεινός' είναι ένας λαμπτήρας ούτε τη θερμοκρασία χρώματός του. Η κατανάλωση Watt, δηλώνει πόση ενέργεια καταναλώνει ο λαμπτήρας. Για παράδειγμα αν αντικατασταθεί ένας λαμπτήρας πυρακτώσεως των 60 Watt με ένα συμπαγή λαμπτήρα φθορισμού, τότε ο δεύτερος θα πρέπει να έχει κατανάλωση 13-18 watt. Ομοίως, μιας λάμπα πυρακτώσεως των 100 Watt έχει ένταση 1690 lumens ενώ μια λάμπα φθορισμού των 23 watt έχει ένταση 1500 lumens. Δηλαδή ο συμπαγής λαμπτήρας φθορισμού (CFL) αποδίδει περισσότερο φως με λιγότερη ενέργεια.

Τι είναι το χρώμα του λαμπτήρα;

Το φώς του κάθε λαμπτήρα τείνει προς διάφορες αποχρώσεις όπως προς το λευκό, το κίτρινο και το μπλε. Η θερμοκρασία χρώματος του φωτός μετριέται σε βαθμούς Kelvin. Οπότε όσο πιο χαμηλή είναι η τιμή Kelvin (πχ. μεταξύ 2700Κ και 3000Κ) τόσο πιο κιτρινωπό είναι το φώς. Όσο πιο υψηλή είναι η τιμή Kelvin (πχ. 5500K έως 6500K) τόσο πιο μπλε είναι το φώς του λαμπτήρα. Η τιμή μεταξύ 3500K και 4100Κ αποδίδει λευκό φώς.

Σύντομα, όλες οι εταιρείες θα υποχρεωθούν να αναγραφούν πάνω στη συσκευασία, τα χαρακτηριστικά του λαμπτήρα και έτσι η επιλογή του καταλληλότερου λαμπτήρα θα είναι ευκολότερη.

πηγή εικόνας: wikipedia

Η φωτογραφία συγκρίνει το φώς διαφόρων λαμπτήρων (από αριστερά προς τα δεξιά)

1) Συμπαγής λαμπτήρας φθορισμού: General Electric, 13 W, 6,500 K

2) Λαμπτήρας πυρακτώσεως: Sylvania 60 W Extra Soft White

3) Συμπαγής λαμπτήρας φθορισμού: Bright Effects, 15 W, 2,644 K

4) Συμπαγής λαμπτήρας φθορισμού: Sylvania, 14 W, 3,000 K