Κατά την ανακαίνιση σπιτιού πρέπει να επαναπροσδιορίζεται η θέση των φυτών στο χώρο και να γίνεται αισθητή η παρουσία τους. Συνήθως η επιλογή και τοποθέτηση φυτών έρχεται σε δεύτερη θέση κατά το σχεδιασμό του εσωτερικού χώρου, αλλά αν σκεφθούμε ότι τα φυτά μας κάνουν υγιείς και ευτυχισμένους, θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στις διακοσμητικές επιλογές μας.
Ο σύγχρονος σχεδιασμός απαιτεί γραμμές καθαρές και λιτότητα, ενώ η φύση παρουσιάζει ποικιλομορφία και πλούσιο περιεχόμενο. Ωστόσο επιβάλλεται η παρουσία του πράσινου στο σχεδιασμό των εσωτερικών χώρων ώστε να εναρμονίζεται με τα υπόλοιπα στοιχεία.
Ο ρόλος των φυτών εσωτερικού χώρου στο σχεδιασμό πρέπει να είναι ουσιαστικός, καθώς αποτελούν στοιχείο που μεταβάλλεται με την ανάπτυξη τους, μπορεί να μετακινηθεί εύκολα και να οργανώσει το χώρο, όπως ένα αρχιτεκτονικό στοιχείο, π.χ. ένας τοίχος συμβάλλοντας στη λειτουργικότητα του.
Τα φυτά τοποθετημένα γραμμικά μπορούν να κατευθύνουν τη ροή κυκλοφορίας στον εσωτερικό χώρο και να ενθαρρύνουν τους επισκέπτες να επιταχύνουν ή να επιβραδύνουν την κίνηση τους. Για παράδειγμα, πανομοιότυπα φυτά, όπως το αγλαόνημα κατά μήκος ενός διαδρόμου ενθαρρύνει τους ανθρώπους να περπατούν γρήγορα, ενώ πολλά διαφορετικά είδη φυτών σε ποικιλία μορφών και μεγέθους τοποθετημένα σε σειρά επιβραδύνει την κίνηση των ανθρώπων.
Ένα φυτό εσωτερικού χώρου μπορεί να λειτουργήσει ως εστιακό σημείο και να ελκύσει την προσοχή των ενοίκων με διάφορους τρόπους. Μεγάλα φυτά μπορούν να τραβήξουν την προσοχή εξαιτίας τους μεγέθους τους, όπως ο φίκος, οι δράκαινες κλπ.. Φυτά με ασυνήθιστη μορφή λειτουργούν ως ζωντανά γλυπτά και μπορούν επίσης να τραβήξουν το ενδιαφέρον, π.χ. η δράκαινα μαρτζινάτα μπορεί να αναπτυχθεί με στροφές του κορμού, ενώ άλλα μπορούν να κλαδεύονται σε περίεργα σχήματα (κλάδεμα topiary). Τυχόν άλλα γειτονικά φυτά πρέπει να έχουν απλή μορφή και μικρό ύψος, ώστε να ξεχωρίζει το κύριο φυτό.
Φυτά με φωτεινά χρώματα μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν ως εστιακό σημείο, είτε μεμονωμένα είτε σε ομάδες, όπως το αλεξανδρινό (poinsettia), φυτό σύμβολο των Χριστουγέννων, ο κρότωνας με το εντυπωσιακό κοκκινοκίτρινο φύλλωμα του, ενώ ο πόθος και η δράκαινα deremensis με το ιδιαίτερο πράσινο χρώμα τους ξεχωρίζουν από μακριά ανάμεσα σε άλλα φυτά.
Τα φυτά στον εσωτερικό χώρο μπορούν να πλαισιώσουν ένα στοιχείο του, π.χ. μία είσοδο, ένα ανελκυστήρα, την αρχή μίας σκάλας, ακόμη και ένα έργο τέχνης. Επίσης μπορούν να απομονώσουν μία ανεπιθύμητη θέαση από μέσα προς τα έξω, χωρίς να περιορίσουν το φυσικό φωτισμό και το αίσθημα ευρυχωρίας του χώρου.
Τα φυτά βοηθούν στη μείωση του θορύβου, καθώς απορροφούν τους ήχους, σε αντίθεση με τις σκληρές επιφάνειες, τοίχους, δάπεδα, κουφώματα που αντανακλούν τον ήχο και ανεβάζουν το επίπεδο του θορύβου στο χώρο. Ιδανικά ηχοαπορροφητικά φυτά είναι οι διάφοροι φίκοι, οι δράκαινες, το εντυπωσιακό σπαθίφυλλο, το καρδιόφυλλο φιλόδενδρο.
Τα φυτά λειτουργούν όπως τα μπαχαρικά στα γεύματα, καθώς προσδίδουν χρώμα και ενδιαφέρον. Τα φυλλώματα τους έχουν ποικίλες αποχρώσεις του πράσινου και άλλες αποχρώσεις όπως λευκού, κίτρινου, κόκκινου. Προσθέτουν βάθος και διαβάθμιση στο χώρο με το συνδυασμό διαφορετικών αποχρώσεων. Επίσης προσθέτουν μία αίσθηση πολυτέλειας και κύρους σε κάθε χώρο, όπως οι φτέρες και τα ανθοφόρα φυτά που δημιουργούν ένα πολυτελές περιβάλλον. Οι άνθρωποι υποσυνείδητα συνδέουν τα τροπικά φυτά με την επιτυχία, οπότε αποτελούν επιτυχημένη επιλογή για επαγγελματικούς χώρους.
Ουσιαστική είναι η συνεισφορά των φυτών εσωτερικού χώρου στον καθαρισμό της ατμόσφαιρας και την εξασφάλιση υγιούς περιβάλλοντος. Απομακρύνουν τις βλαβερές πτητικές οργανικές ενώσεις (VOCs) μετατρέποντας τις σε αβλαβείς. Επίσης μειώνουν τα επίπεδα μονοξειδίου του άνθρακα από τον εσωτερικό αέρα και σταθεροποιούν την υγρασία και τη θερμοκρασία των χώρων δημιουργώντας υγιεινό και βιώσιμο περιβάλλον διαμονής και εργασίας. Τέλος, εξασφαλίζουν το αίσθημα ευημερίας και την παραγωγικότητα, καθώς μειώνουν την κόπωση που προκαλείται από την συνεχή, έντονη συγκέντρωση προσοχής και αυξάνουν την παραγωγικότητα.
Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι τα φυτά εξυπηρετούν πολλές ανάγκες του σχεδιασμού των εσωτερικών χώρων, καθώς αποτελούν οικονομική επιλογή που συνδέεται και με τη βελτίωση της υγείας των ενοίκων και την ικανοποίηση της αισθητικής.