Στην αγορά υπάρχουν πολλές επιλογές δαπέδων. Ωστόσο, κάθε χώρος και κάθε χρήστης είναι διαφορετικός και έχει διαφορετικές ανάγκες. Υπάρχουν ωστόσο, κάποια κριτήρια με βάση τα οποία μπορείτε να επιλέξετε το ιδανικότερο υλικό δαπέδου.
ΑΠΟΧΡΩΣΗ:
Συνήθως, οι άνθρωποι δίνουν μεγάλη βαρύτητα στο χρώμα των τοίχων και των υφασμάτων και αντιμετωπίζουν το δάπεδο ως μια δευτερεύουσα και ουδέτερη επιφάνεια. Ωστόσο, η απόχρωση του δαπέδου παίζει σημαντικό ρόλο στο χρωματικό σχήμα και στο ύφος του χώρου. Μερικοί κανόνες που θα σας βοηθήσουν να επιλέξετε την κατάλληλη απόχρωση δαπέδου είναι οι παρακάτω:
- Στη φύση, τα σκούρα χρώματα έχουν την τάση να αντιπροσωπεύουν την σταθερότητα (γη) ενώ τα ανοιχτά χρώματα το ανάλαφρο (ουρανός). Με βάση αυτήν τη λογική, αν επιλέξετε σκούρο δάπεδο ο χώρος θα μοιάζει περισσότερο σταθερός ενώ αν επιλέξετε ανοιχτόχρωμο δάπεδο ο χώρος θα είναι πιο ανάλαφρος.
- Τα σκούρα δάπεδα κάνουν το χώρο να δείχνει μικρότερος ενώ αντίθετα τα ανοιχτόχρωμα δάπεδα δίνουν την αίσθηση του ευρύχωρου.
- Σε πολλές περιπτώσεις τα σκουρόχρωμα δάπεδα αποπνέουν σοβαρότητα ενώ τα ανοιχτόχρωμα δίνουν την αίσθηση του χαλαρού.
- Εκτός από την απόχρωση, σημαντικό ρόλο στην επιλογή του δαπέδου παίζει η αντανάκλαση. Τα γυαλιστερά υλικά αντανακλούν το φως και μεγαλώνουν ένα χώρο ενώ αντίθετα τα ματ απορροφούν φώς.
- Αν χρησιμοποιήσετε το ίδιο υλικό σε όλο το δάπεδο του σπιτιού, τότε οι χώροι φαίνονται μεγαλύτεροι και ενιαίοι.
- Αν δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το ίδιο υλικό σε όλο το δάπεδο, τότε μια καλή ιδέα είναι να χρησιμοποιήσετε το ίδιο χρώμα ή να χρησιμοποιήσετε αποκλειστικά σκουρόχρωμα δάπεδα ή αποκλειστικά ανοιχτόχρωμα δάπεδα.
ΚΛΙΜΑΚΑ
Η αίσθηση που έχουμε για τις διαστάσεις ενός χώρου είναι εξίσου σημαντική με τις πραγματικές διαστάσεις του χώρου αυτού. Τα μικρά δωμάτια μπορούν να μοιάζουν μεγαλύτερα και οι μεγάλοι χώροι μπορούν να γίνουν πιο φιλικοί αν παίξουμε με την κλίμακα των επίπλων και των υλικών. Η κλίμακα των υλικών του δαπέδου είναι ένα σημαντικό στοιχείο που θα πρέπει να λάβετε υπόψην. Αν για παράδειγμα, τοποτετήσετε μεγάλα πλακάκια σε ένα μικρό χώρο, τότε αυτός θα φαίνεται ακόμη μικρότερος. Ομοίως, αν σε ένα μεγάλο χώρο τοποθετήσετε μικρά πλακάκια τότε το δάπεδο θα προκαλεί σύγχυση. Γενικά, συνιστάται η επιλογή μεγέθους πλακιδίων ανάλογα με το μέγεθος του χώρου.
ΜΟΤΙΒΟ ΚΑΙ ΦΟΡΜΑ
Το μοτίβο σε συνεργασία με το χρώμα και την κλίμακα χαρακτηρίζουν την εμφάνιση του δαπέδου. Η φόρμα αναφέρεται στο σχήμα του υλικού (τετράγωνο, μακρόστενο κτλ). Όταν ωστόσο λέμε φόρμα δεν εννοούμε απαραίτητα την αυστηρή γεωμετρία. Για παράδειγμα οι σχιστόπλακες έχουν ακανόνιστο σχήμα ενώ το βιομηχανικό δάπεδο αποτελεί μια ομοιόμορφη επιφάνεια χωρίς διαιρέσεις.
Το μοτίβο έχει να κάνει με τον τρόπο που οι πλάκες του υλικού εγκαθίσταται στο δάπεδο και με τα σχέδια που μπορούν να δημιουργηθούν. Σκεφτείτε για παράδειγμα με πόσους διαφορετικούς τρόπους μπορούν να τοποθετηθούν τα πλακάκια σε ένα δάπεδο (ρόμβος, ψαροκόκαλο, τουβλάκι, κ.ά). Η επιλογή του μοτίβου γίνεται για καθαρά διακοσμητικούς λόγους. Εκτός από τα απλά μοτίβα, στο δάπεδο μπορούν να σχηματισμούν και πιο περίπλοκες μορφές, όπως κάποιο σχέδιο στο κέντρο, μπορντούρες, κ.ά. Όταν το μοτίβο είναι έντονο (για παράδειγμα μια μοκέτα με έντονα σχέδια και χρώματα), τότε το βλέμμα κατευθύνεται προς τα κάτω.
Όσον αφορά στα δάπεδα που αποτελούνται από σανίδες σημαντικό ρόλο παίζει η κατεύθυνση των σανίδων. Αν οι σανίδες είναι τοποθετημένες παράλληλα στον μεγάλο τοίχο ενός δωματίου τότε το βλέμμα κατευθύνεται προς τα έξω. Αν οι σανίδες είναι τοποθετημένες κάθετα στον μεγάλο τοίχο, τότε το βλέμμα επικεντρώνεται στο εσωτερικό του δωματίου.
ΥΦΗ
Η υφή ενός υλικού αφορά αφενός στην εμφάνιση του αφετέρου στα φυσικά χαρακτηριστικά του. Η υφή γίνεται περισσότερο κατανοητή αν σκεφτείτε αντίθετες ιδιότητες, για παράδειγμα το μαλακό και το σκληρό, το ελαφρύ και το βαρύ, το τραχύ και το ομαλό. Τα τραχιά υλικά, όπως για παράδειγμα οι φυσικές πέτρες προσδίδουν στο χώρο την αίσθηση του ρουστίκ και του πρωτόγονου. Οι παχιές μοκέτες είναι απαλές και άνετες στο βάδισμα και προκαλουν το χρηστη να καθισει στο πάτωμα. Το μάρμαρο είναι ένα σκληρό και εξαιρετικά ψυχρό υλικό. Τα γυαλιστερά πλακάκια και τα βερνικωμένα παρκέ είναι απαλά στο άγγιγμα.
Ακριβώς, επειδή υπάρχουν υλικά με αντίθετες ιδιότητες, μπορούν να γίνουν πρωτότυποι συνδυασμοί. Σκεφτείτε για παράδειγμα ένα δάπεδο όπου συνδυάζεται το ψυχρό μάρμαρο με το θερμό ξύλινο παρκέ ή ένα γυαλιστερό βιομηχανικό δάπεδο με ένα πολυτελές χαλί.
ΑΝΕΣΗ
Όσον αφορά στην άνεση μπορούμε να χωρίσουμε τα υλικά των δαπέδων σε δύο κατηγορίες: στα σκληρά και στα μαλακά δάπεδα. Στα σκληρά υλικά περιλαμβάνονται το ξύλο, η πέτρα, το κεραμικό πλακάκι και το σκυρόδεμα. Στα μαλακά περιλαμβάνονται το καουτσούκ, το βινύλιο, η μοκέτα, ο φελλός, κ.ά. Φυσικά η κατηγοριοποίηση δεν είναι απόλυτα αυστηρή. Για παράδειγμα το πλακάκι και το σκυρόδεμα είναι σκληρότερα από το ξύλο γιατί είναι περισσότερο άκαμπτα. Επίσης κάποιες μοκέτες είναι απαλότερες από άλλες ανάλογα με το πέλος.
Η άνεση είναι μια αίσθηση που βασίζεται σε αντικειμενικά αλλά και υποκειμενικά κριτήρια. Για παράδειγμα το ξύλο για μερικούς ανθρώπους είναι ένα εξαιρετικά φιλικό και οικείο υλικό κατάλληλο για υπνοδωμάτια. Αντίθετα ο γρανίτης ή το μάρμαρο θεωρούνται ψυχρά υλικά, κατάλληλα για επαγγελματικούς χώρους. Τα πολύ σκληρά δάπεδα, όπως η σκληρή ξυλεία και το μπετόν δεν έχουν καθόλου ελαστικότητα με αποτέλεσμα η πολύωρη ορθοστασία να προκαλεί κούραση.
Οι ιδιότητες μερικών υλικών μπορούν να αλλάξουν με τη χρήση της τεχνολογίας. Για παράδειγμα τα δάπεδα μαρμάρου, αν και είναι εξαιρετικά ψυχρά, με την τοποθέτηση ενδοδαπέδιας θέρμανσης γίνονται ζεστά και άνετα στο βάδισμα.
ΦΘΟΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ
Όλα τα δάπεδα χρειάζονται συντήρηση και καθάρισμα. Η τακτική συντήρηση μεγαλώνει τη διάρκεια ζωής των υλικών. Γενικά, θα πρέπει να επιλέγουμε υλικά που είναι κατάλληλα για το συγκεκριμένο χώρο. Οι χώροι με υψηλή κυκλοφορία και βαριά χρήση, όπως οι σκάλες, οι είσοδοι, η κουζίνα κτλ, θα πρέπει να επενδύονται με ανθεκτικά, μη-ολισθηρά υλικά όπως με πλακάκια, μοκέτες βαριάς χρήσης, λαμινέιτ, σκληρή ξυλεία, φυσικούς λίθους, κ.ά. Αντίθετα, ευαίσθητα υλικά όπως τα χαλιά επιλέγονται για το υπνοδωμάτιο και το καθιστικό.
Ωστόσο, ακόμα και στον ίδιο χώρο η επιβάρυνση και η φθορά του υλικού δεν είναι παντού η ίδια. Για παράδειγμα κοντά στους τοίχους και στις γωνίες το δάπεδο φθείρεται πολύ λιγότερο σε σχέση με τις περιοχές όπου κάθονται και βαδίζουν άνθρωποι, όπως μπροστά από τον καναπέ ή στους διαδρόμους κυκλοφορίας.
Καλό είναι η επιλογή του υλικού να συμβαδίζει με τον τρόπο ζωής των χρηστών. Αν για παράδειγμα δεν χρησιμοποιείτε ηλεκτρική σκούπα τότε η μοκέτα δεν αποτελεί κατάλληλη επιλογή. Επίσης το ξύλινο δάπεδο και ο φελλός απαιτούν βερνίκωμα ανά διαστήματα.
ΑΣΦΑΛΕΙΑ
Η ασφάλεια αποτελεί βασική προτεραιότητα στην επιλογή δαπέδου. Οι πτώσεις και τα ατυχήματα είναι επικίνδυνα για όλους τους ανθρώπους και ειδικότερα για τα παιδιά, τους ηλικιωμένους και τους ανθρώπους με ειδικές ανάγκες. Τα περισσότερα ατυχήματα που οφείλονται στα δάπεδα συμβαίνουν λόγω κακής συντήρησης και κακής τοποθέτησης ή λόγω των ακατάλληλων ιδιοτήτων των υλικών. Ωστόσο, μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο ατυχημάτων αν βάλετε το σωστό δάπεδο στο σωστό χώρο και φροντίζετε να το συντηρείτε σωστά. Ολισθηρές ή επικίνδυνες για ατυχήματα επιφάνειες θεωρούνται οι παρακάτω:
- Σημεία όπου πέφτουν λάδια ή νερά όπως στην κουζίνα και στο μπάνιο.
- Χαλιά και μοκέτες σε κλιμακοστάσια που δεν έχουν τοποθετηθεί σωστά.
- Ολισθηρά πλακάκια σε κλιμακοστάσια ή σημεία με υγρασία (μπάνια).
- Δάπεδα όπου τα πλακάκια έχουν αρχίσει να ξηλώνονται.
- Ξύλινα δάπεδα όπου προεξέχουν καρφιά.
- Δάπεδα με υψομετρική διαφορά.
- Μοκέτες με εκτεταμένες φθορές.
- Ξύλινα δάπεδα όπου δεν έχουν γυαλιστεί σωστά. Ελλοχεύει ο κίνδυνος να τραυματιστεί το γυμνό πόδι από ακίδες.
Ωστόσο, ακόμη και οι μη-ολισθηρές επιφάνειες θα πρέπει να συντηρούνται και να καθαρίζονται τακτικά για την αποφυγή ατυχημάτων. Επίσης, όταν υπάρχει υψομετρική διαφορά ενός σκαλοπατιού, καλό είναι να χρησιμοποιούνται διαφορετικά υλικά μεταξύ των επιπέδων για να μπορεί να αντιλαμβάνεται ο χρήστης οπτικά τη διαφορά στο ύψος.
ΗΧΟΣ
Ο ήχος που παράγεται από το δάπεδο όταν βαδίζουν οι χρήστες πάνω στο δάπεδο, αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό χαρακτηριστικό που συχνά παραβλέπεται. Γενικά, όσο πιο σκληρό είναι ένα υλικό τόσο πιο έντονο ήχο παράγει. Τα ξύλινα δάπεδα, το σκυρόδεμα και τα πλακάκια αποτελούν υλικά που παράγουν υψηλό θόρυβο, για παράδειγμα όταν βαδίζει μια γυναίκα με τακούνια. Αντίθετα τα μαλακά υλικά, όπως η μοκέτα, ο φελλός, το λινόλεουμ και το βινύλιο απορροφούν τους θορύβους και συμβάλουν στη μη μετάδοση του ήχου από τον έναν όροφο στον άλλον.
Τα δάπεδα λαμινέιτ βρίσκονται ανάμεσα στα μαλακά και στα σκληρά υλικά. Άλλωστε, μπορεί να τοποθετηθεί κάτω από την τελική επίστρωση ηχομονωτική στρώση. Η μοκέτα θεωρείται ηχοαπορροφητικό υλικό αλλά χρειάζεται συντήρηση. Ο φελλός επίσης έχει έντονες ηχοαπορροφητικές ιδιότητες και χρειάζεται λιγότερη συντήρηση από τη μοκέτα. Για αυτό το λόγο, ο φελλός συχνά ενσωματώνεται σε σανίδες λαμινέιτ για να απορροφά δηλαδή τον ήχο.
Όσον αφορά στο ξύλο, μπορούν να τοποθετηθούν κάτω από τις σανίδες ηχομονωτικά και ηχοαπορροφητικά υλικά. Αντίθετα το πλακάκι και οι φυσικές πέτρες πρέπει να τοποθετούνται πάνω σε σταθερές επιφάνειες. Αυτό σημαίνει, ότι η τοποθέτηση ηχομονωτικής στρώσης είναι προβληματική. Ωστόσο, η μόνωση μπορεί να τοποθετηθεί κάτω από το υπόστρωμα.
Μια εύκολη λύση για να μειωθεί ο ήχος που παράγεται από το βάδισμα είναι με τη τοποθέτηση χαλιών, ειδικά σε σημεία έντονης κυκλοφορίας όπως σε διαδρόμους.
ΚΟΣΤΟΣ
Το κόστος αγοράς του υλικού αποτελεί ένα μόνο μέρος του συνολικού κόστους, καθώς στο κόστος θα πρέπει να περιλαμβάνεται και το κόστος των εργατικών καθώς και η αγορά υλικών και εργαλείων που απαιτούνται για την τοποθέτηση (πχ. κόλλες). Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι η συντήρηση και η διάρκεια ζωής του υλικού.
Γενικά, τα υλικά υψηλής ποιότητας, που είναι συχνά και ακριβότερα είναι ευκολότερα στην εγκατάσταση και απαιτούν λιγότερη συντήρηση. Επίσης τα υλικά υψηλής ποιότητας, συχνά διαθέτουν εξειδικευμένους τεχνίτες αλλά και αναλυτικές οδηγίες συντήρησης και καθαρισμού.
Μερικά υλικά όπως το κεραμικό πλακάκι και το μάρμαρο έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής χωρίς την ανάγκης τακτικής συντήρησης. Αντίθετα το ξύλο είναι ευαίσθητο και απαιτεί ανά διαστήματα τρίψιμο και βερνίκωμα. Ωστόσο, αν βερνικωθεί γίνεται ξανά σαν καινούργιο. Τα δάπεδα λαμινέιτ προσφέρουν την εμφάνιση του φυσικού ξύλου ενώ είναι πιο οικονομικά.
Στον υπολογισμό του κόστους θα πρέπει να προστεθεί και το υλικό που τυχόν περισσεύει ή καταστρέφεται κατά την εγκατάσταση. Ακόμα και ο πιο οργανωμένος σχεδιασμός δεν μπορεί να αποτρέψει την απώλεια κάποιας ποσότητας υλικού. Για παράδειγμα, αν ένα δάπεδο επιστρώνεται με πλακάκια, ένα μέρος των πλακιδίων θα κοπεί για να ταιριάξει τους τοίχους, στις σωληνώσεις και σε άλλα εμπόδια. Γενικά, τα πιο σύνθετα σχέδια συμβάλλουν σε μεγαλύτερες απώλειες υλικού.
Αν σκοπεύετε να μείνετε μικρό χρονικό διάστημα σε ένα σπίτι, τότε μπορείτε να επιλέξετε ένα οικονομικότερο υλικό. Σε κάθε περίπτωση, αν τοποθετήσετε το δάπεδο χωρίς να έχετε ελέγξει το υπόστρωμα, τότε είναι σίγουρο ότι θα εμφανιστούν μελλοντικά βλάβες και φθορές.
