Ένα κτίριο εκτός από όμορφο πρέπει να είναι λειτουργικό και ανθεκτικό, πρέπει δηλαδή να αντέχει στη φθορά του χρόνου, στις καταπονήσεις, στους σεισμούς, στις καιρικές συνθήκες κτλ. Σήμερα στη διάθεση του μελετητή υπάρχουν εκατοντάδες υλικά ενώ προστίθενται συνεχώς νέα υλικά με καινοτόμες ιδιότητες. Ο αρχιτέκτονας ή διακοσμητής, πριν επιλέξει τα καταλληλότερα υλικά για ένα κτιριακό έργο θα πρέπει να γνωρίζει αφενός τις απαιτήσεις του συγκεκριμένου έργου αφετέρου τις ιδιότητες των υλικών.
Σύμφωνα με την οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης 89/106 τα υλικά πρέπει να εξασφαλίζουν:
- Μηχανική αντοχή και ευστάθεια.
- Πυρασφάλεια.
- Προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος.
- Ασφάλεια χρήσης.
- Προστασία από το θόρυβο.
- Οικονομία ενέργειας.
- Οικονομικότητα.
Για να έχει λοιπόν ο μελετητής τη δυνατότητα ορθής επιλογής δομικών υλικών σε μια κατασκευή θα πρέπει να γνωρίζει τις παρακάτω βασικές ιδιότητες των υλικών.
- Την Αντοχή στη φθορά του χρόνου και στις κάθε είδους καταπονήσεις. Εξυπακούεται επίσης ότι το υλικό θα έχει στατική επάρκεια.
- Την συμπεριφορά του υλικού στη φωτιά .
- Το οικολογικό αποτύπωμα του υλικού, δηλαδή αν ρυπαίνει το περιβάλλον, αν είναι ανακυκλώσιμο κτλ. Επίσης, αν περιέχει ή εκλύει ουσίες που μπορεί να βλάψουν την υγεία των χρηστών, όπως για παράδειγμα αμίαντο και φορμαλδεΰδη.
- Αν είναι ασφαλές στη χρήση . Για παράδειγμα, το δάπεδο στο μπάνιο δεν πρέπει να είναι ολισθηρό.
- Τις ηχομονωτικές και ήχοαπορροφητικές ιδιότητες.
- Τις ιδιότητες του υλικού σε σχέση με την εξοικονόμηση ενέργειας. Για παράδειγμα, ένα πέτρινος τοίχος μεγάλου πάχους προσφέρει θερμομόνωση και έχει μεγάλη θερμοχωρητικότητα. Αντίθετα, ένας τοίχος από τούβλα χωρίς θερμομόνωση έχει μεγάλες απώλειες τις απώλειες θερμότητας.
- Το κόστος του υλικού. Ωστόσο, στο κόστος συμπεριλαμβάνεται εκτός από το κόστος αγοράς και το κόστος μεταφοράς από τον προμηθευτή στο εργοτάξιο, το κόστος εγκατάστασης, το κόστος συντήρησης αλλά και η διάρκεια ζωής του υλικού. Αν για παράδειγμα, επιλέξουμε ένα υλικό που έχει χαμηλό κόστος αγοράς αλλά χρειάζεται τακτική συντήρηση, τότε ενδεχόμενα να προκύψει ακριβότερο από ένα υλικό με υψηλό κόστος αγοράς αλλά μηδενικές απαιτήσεις συντήρησης.
Πολλές φορές οι απαιτήσεις ενός χώρου ή ενός κτιρίου είναι πολλές και αντικρουόμενες. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει κάποιο υλικό που να ικανοποιεί εξίσου όλες τις απαιτήσεις στον ίδιο. Ο μελετητής λοιπόν, θα πρέπει να συνεκτιμήσει τις ιδιότητες του κάθε υλικού και να επιλέξει το πλεονεκτικότερο, χωρίς ωστόσο να κάνει εκπτώσεις στην ασφάλεια και στην ευστάθεια.
Δείτε μερικά παραδείγματα επιλογής υλικών ανάλογα με τις απαιτήσεις του έργου:
- Αν ένα κτίριο δέχεται εξωτερικά έντονη ηλιακή ακτινοβολία τότε ο μελετητής θα πρέπει να επιλέξει υλικά ανθεκτικά στην ηλιακή ακτινοβολία.
- Αν ένα κτίριο βρίσκεται σε περιοχή με έντονη ατμοσφαιρική ρύπανση ή κοντά στη θάλασσα και η μελέτη προβλέπει την τοποθέτηση μεταλλικών, εξωτερικών κιγκλιδωμάτων, τότε ένα κατάλληλο υλικό θα μπορούσε να είναι ο ανοξείδωτος χάλυβας.
- Αν ένα κλιμακοστάσιο δέχεται μεγάλο κυκλοφοριακό φόρτο, για παράδειγμα βρίσκεται σε δημόσια υπηρεσία, τότε το υλικό του δαπέδου πρέπει να είναι εξαιρετικά ανθεκτικό.
- Αν ένας χώρος έχει υγρασία, τότε τα υλικά πρέπει να είναι ανθεκτικά στην υγρασία, στη μούχλα κτλ.
