Στους παραδοσιακούς οικισμούς της Μάνης, έχει αναπτυχθεί ένα ήπιος τουρισμός, ενώ στα περισσότερα πέτρινα σπίτια έχει γίνει ανακαίνιση, έτσι ώστε να είναι κατοικήσιμα και τουριστικά αξιοποιήσιμα.
Η αρχιτεκτονική της Μάνης είναι αυστηρή, απλή, με έντονη γεωμετρικότητα: Μια αρχιτεκτονική που αντανακλά τον εσωστρεφή χαρακτήρα του μανιάτικου πολιτισμού και το δυσπρόσιτο, ορεινό τοπίο.
Όπως είναι γνωστό από την ιστορία, η Μάνη σε ταραγμένες περιόδους αποτέλεσε καταφύγιο και ορμητήριο διάφορων κοινωνικών ομάδων. Επιπλέον στην τοποθεσία αυτή υπάρχει έλλειψη φυσικών πόρων (πχ. δεν υπάρχει ξυλεία). Έτσι λοιπόν, από τη μία μεριά το φυσικό περιβάλλον και από την άλλη οι κοινωνικοί παράγοντας συνετέλεσαν στη διαμόρφωσαν μια ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής με αμυντικό/ πολεμικό χαρακτήρα.
Τυπικά, οι Μανιάτες οργανώνοντας μεταξύ τους με βάση τη συγγένεια του αίματος από την πατρική πλευρά, δημιουργώντας μικρές και κλειστές κοινότητες. Εντός της οικογένειας, αναπτύσσονταν μια ισχυρή αλληλεγγύη μεταξύ των μελών. Η ανάγκη υπεράσπισης των πόρων και της γης που κατείχε η κάθε οικογένεια – σε μια περιοχή όπου οι φυσικοί πόροι ήταν περιορισμένοι – οδηγούσε συχνά σε διαμάχες μεταξύ των οικογενειών. Για αυτό το λόγο, η αρχιτεκτονική της Μάνης αναπτύχθηκε σταδιακά ως μια αρχιτεκτονική με έντονο πολεμικό και αμυντικό χαρακτήρα.
Σημαντικό στοιχείο σε κάθε ισχυρή οικογένεια ήταν ασφαλώς το κτίσιμο ενός πύργου. Γύρω από τον πύργο κτίζονταν μικρότερα ορθογώνια σπίτια, τα οποία επίσης είχαν αμυντικό χαρακτήρα. Κάθε γιός που παντρεύονταν, δημιουργούσε την δική του οικογένεια κτίζονταν μια προέκταση γύρω από τον αρχικό πυρήνα. Με αυτόν τον τρόπο σχηματίζονταν ένας συνεχής οικοδομικός ιστός που διευκόλυνε την άμυνα αλλά και αντανακλούσε την οικογενειακή αλληλεγγύη μεταξύ των μελών. Όταν τα συγγενικά σπίτια πύκνωναν γύρω από το βασικό πυρήνα, ανοίγονταν ανάμεσα στα σπίτια πόρτες και ανοίγματα έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η εσωτερική επικοινωνία μεταξύ των σπιτιών.
Οι μαχαλάδες ήταν μεγαλύτερες ομάδες συγκροτημάτων κατοικιών που είχαν την δική τους εκκλησία και το δικό τους πολεμόπυργο, ενώ ομάδες μαχαλάδων δημιουργούσαν μεγαλύτερους οικισμούς: τα χωριά.
Οι πολεμόπυργοι της Μάνης είχαν ορθογωνική κάτοψή και το ύψος έφτανε μέχρι και τα 20μ. Παρόλο, όμως που φαίνονται μεγάλοι και επιβλητικοί από έξω, εντούτοις ο πραγματικά ωφέλιμος χώρος στο εσωτερικό τους ήταν περιορισμένος.
Οι ισχυρότερες και σημαντικότερες οικογένειες στη Μάνη κατασκεύαζαν ακόμη τείχη γύρω από τα συγκροτήματά τους. Στον περίβολο κτιζόταν συχνά μία εκκλησία και μερικές φορές νεκροταφείο.
Στα νεότερα χρόνια, όπου απαγορεύτηκε η κατασκευή πύργων για πολεμικούς σκοπούς, οι οικογένειες άρχισαν να κτίζουν πλέον πυργόσπιτα. Στο πυργόσπιτο, ο πύργος είχε μικρότερο ύψος και μεγαλύτερα παράθυρα.
Η Ελλάδα είναι μια χώρα, που διαθέτει σημαντικό κτιριακό δυναμικό, το οποίο όμως χρειάζεται ανακαίνιση και συντήρηση. Για προσφορά ανακαίνισης αλλά και ιδέες και συμβουλές επισκεφτείτε την ιστοσελίδα της κατασκευαστικής εταιρείας του Ιωάννη Φούσκα.
Πηγή είκονας: Βάθεια/ Μάνη/ Βικιπαίδεια (KASPAR - Έργο αυτού που το ανεβάζει, CC BY-SA 4.0, Σύνδεσμος)
