Τα χειροποίητα χαλιά διακρίνονται σε hand-knotted και hand-tufted, τα οποία επίσης παρουσιάζουν διαφορές μεταξύ τους. Τα hand-knotted χαλιά, που αναφέρονται και ως Oriental, είναι απολύτως χειροποίητα γιατί κατασκευάζονται με το χέρι σε ένα ειδικό κάθετο αργαλειό. Έμπειροι τεχνίτες χαλιού δένουν προσεκτικά κόμπο-κόμπο τα νήματα στο τεντωμένο στημόνι του αργαλειού ξεκινώντας από κάτω προς τα πάνω.
Τα hand-tufted χαλιά δεν είναι απολύτως χειροποίητα, καθώς αντί του χεριού χρησιμοποιείται ένα ειδικό χειροκίνητο εργαλείο (πιστόλι) για να εμφυτευθούν τα κομμάτια νημάτων σε καμβά τεντωμένο σε πλαίσιο σύμφωνα με το προτυπωμένο στον καμβά σχέδιο. Όταν ολοκληρωθεί το χαλί στην πίσω πλευρά επικολλάται υφασμάτινο υπόστρωμα για να στερεωθούν τα νήματα. Τα μηχανοποίητα χαλιά υφαίνονται σε ειδικούς αργαλειούς που λειτουργούν με ηλεκτρικό ρεύμα, τυλίγουν τα μεμονωμένα κομμάτια νημάτων γύρω από τις ίνες του στημονιού και τα πιέζουν μεταξύ τους για να στερεωθούν.
Αρχικά αναφέρονται οι διαφορές μεταξύ των χειροποίητων χαλιών. Τα χαλιά hand-knotted αποτελούν έργα τέχνης, καθώς διακρίνονται από τη μοναδικότητα και την εκφραστικότητα του καλλιτέχνη που τα δημιουργεί. Κανένα χαλί hand-knotted δεν είναι εντελώς όμοιο με τα υπόλοιπα αφού δεν παράγονται μαζικά. Θεωρούνται πολύτιμα κειμήλια και περνούν από γενιά σε γενιά αυξάνοντας σταδιακά η αξία τους. Η μέθοδος δημιουργίας είναι επίπονη και χρονοβόρα, καθώς απαιτείται πολύς χρόνος για να ολοκληρωθούν, για παράδειγμα ένα χαλί κανονικού μεγέθους απαιτεί 4-7 μήνες έντονης εργασίας για να ολοκληρωθεί.
Τα hand-tufted χαλιά δεν απαιτούν ιδιαίτερη καλλιτεχνική δεξιότητα για την κατασκευή τους. Αν και έχουν την εμφάνιση χειροποίητου δεν έχουν την αξία τους. Επιπλέον μπορούν να ολοκληρωθούν σε μία μόνο μέρα. Επιπλέον διαφοροποιούνται και ως προς την εμφάνιση της πίσω πλευράς τους, καθώς στα hand-knotted χαλιά η πίσω πλευρά απεικονίζει συμμετρικά το σχέδιο της μπροστά όψης τους, ενώ στα hand-tufted στην πίσω πλευρά φαίνεται ο καμβάς που φυτεύτηκαν τα νήματα.
Οι διαφορές μεταξύ χειροποίητων και μηχανοποίητων χαλιών σημειώνονται σε σχέση με το είδος των υλικών κατασκευής τους. Για τα χειροποίητα χρησιμοποιούνται φυσικά υλικά, μαλλί, βαμβάκι, μετάξι, γιούτα, μπαμπού με το μαλλί να αποτελεί το δημοφιλέστερο υλικό για τα hand-knotted χαλιά. Για τα μηχανοποίητα χαλιά χρησιμοποιούνται συνθετικά υλικά, όπως πολυέστερ, νάιλον, πολυπροπυλένιο, ενώ τα φυσικά υλικά χρησιμοποιούνται σπάνια.
Οι διαφορές στην εμφάνιση προσδιορίζονται από τη μέθοδο κατασκευής, καθώς τα hand-knotted χαλιά παρουσιάζουν μικρές ατέλειες, τα hand-tufted ακόμη λιγότερες. Τα μηχανοποίητα χαλιά είναι απολύτως ομοιόμορφα όσον αφορά το σχέδιο, την ύφανση, καθώς γίνονται με προγραμματισμένες μηχανές. Ωστόσο, παρά τις ατέλειες των χειροποίητων δεν αντικαθίσταται η γοητεία που προσδίδει η χρήση του χεριού. Η πίσω πλευρά των μηχανοποίητων αποκαλύπτει τον κάναβο της κατασκευής, ενώ αναφέρθηκε προηγούμενα η διαφορά στα δύο είδη των χειροποίητων. Τα κρόσσια επίσης διαφέρουν γιατί μόνο στα hand-knotted χαλιά αποτελούν φυσική συνέχεια του στημονιού, ενώ στα hand-tufted και τα μηχανοποίητα ράβονται ή κολλιούνται.
Η αντοχή των χαλιών εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το υλικό, η χρήση, ο αριθμός των κόμπων. Τα hand-knotted είναι μακράν τα μακροβιότερα χαλιά. Τα hand-tufted θεωρούνται λιγότερο ανθεκτικά, αλλά με τη σωστή συντήρηση μπορούν να αντέξουν από 10-20 χρόνια. Τα μηχανοποίητα χωρίς να έχουν την αντοχή των hand-knotted είναι εξαιρετικής αντοχής και μπορούν να διατηρηθούν και περισσότερο από 20 χρόνια.
Η διαφορά στην τιμή των χαλιών αντιπροσωπεύει τη διαφορά στην ποιότητα τους, δηλ. όσο υψηλότερη είναι η τιμή τόσο καλύτερη είναι η ποιότητα τους. Ωστόσο, εκτός από τον τρόπο κατασκευής η τιμή των χαλιών εξαρτάται και από το μέγεθος και το υλικό τους.
Τα hand-knotted χαλιά είναι τα ακριβότερα από όλα λόγω των εξαιρετικών ιδιοτήτων τους και επιπλέον της καλλιτεχνικής και συλλεκτικής αξίας τους. Τα hand-tufted χαλιά έχουν τιμή κυμαινόμενη με βάση το μέγεθος, το υλικό, και το σχέδιο. Επειδή απαιτείται κάποιος χειρισμός με το χέρι για την κατασκευή τους, έχουν μία μέση τιμή, χωρίς όμως να έχουν συλλεκτική αξία. Τέλος, τα μηχανοποίητα είναι τα οικονομικότερα όλων, καθώς έχουν μαζική παραγωγή και δεν έχουν καμία συλλεκτική αξία.
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω η επιλογή του είδους των χαλιών πρέπει να γίνεται με βάση διάφορα κριτήρια που περιλαμβάνουν αρχικά το κόστος, το ύφος του σπιτιού, τη χρήση του χώρου, το κατάλληλο μέγεθος. Ωστόσο, όλοι οι τύποι χαλιών αναδεικνύονται στον κατάλληλο χώρο.
Πηγή εικόνας: https://www.nodusrug.it/blog_files/contemporary-luxury-rugs.jpg
