Αποτελούν μία παραδοσιακή συνήθεια, ανασύρουν αναμνήσεις και την ιστορία των πόλεων προσφέροντας δυνατές συγκινήσεις με την ατμόσφαιρα και το μυστήριο ή το ρομάντζο των ταινιών που προβάλλουν. Αναδεικνύονται σε διαχρονική αξία, καθώς διαμορφώνονται νέοι, αλλά και οι παλιοί διατηρούν την αίγλη τους έπειτα από επιτυχημένη ανακαίνιση δίνοντας μία vintage πινελιά.
Οι παλιότεροι είναι ενταγμένοι στον αστικό ιστό ασφυκτιώντας ανάμεσα σε πολυώροφες πολυκατοικίες. Οι πρώτοι κινηματογράφοι εμφανίστηκαν σε κεντρικά σημεία και οι σινεφίλ της εποχής συνωστίζονταν στα ταμεία για ένα εισιτήριο. Οι χαρακτηριστικές φωτογραφίες στις προθήκες τους αποτελούσαν τη διαφήμιση των προβαλλόμενων ταινιών, “σήμερον” και “προσεχώς”. Με την ανάπτυξη των συνοικιών εμφανίστηκαν και οι συνοικιακοί κινηματογράφοι που ανταγωνίζονταν με επιτυχία τους κεντρικούς.
Πριν αρχίσει η ραγδαία ανοικοδόμηση του αστικού ιστού οι θερινοί κινηματογράφοι στεγάζονταν σε αχρησιμοποίητα ελεύθερα οικόπεδα. Σε κάποιες περιπτώσεις οι θερινοί στγάζονταν στην ταράτσα αντίστοιχου χειμερινού, ενώ αρκετοί χειμερινοί μετατρέπονταν σε θερινούς με συστήματα συρόμενης οροφής και με ανοίγματα στα πλάγια, χωρίς πάντοτε να προσφέρουν την ατμόσφαιρα των αμιγώς θερινών.
Η οργάνωση τους είναι κλασική. Στην πρόσοψη ένας διακριτός κτιριακός όγκος σηματοδοτεί την είσοδο με το ταμείο, το μπαρ/ κυλικείο και τους χώρους υγιεινής, ενώ στον όροφο υπήρχε η καμπίνα προβολής. Αν κατά τη διάρκεια της προβολής κάποιος έστρεφε το κεφάλι προς τα πίσω μπορούσε να δει μέσα στο σκοτάδι τις δύο φωτεινές δέσμες ( ταινία, υπότιτλοι) από τα παραθυράκια της καμπίνας, ακόμη και τη φιγούρα του μηχανικού προβολής που φρόντιζε την απρόσκοπτη προβολή της ταινίας. Συνήθως δεν υπήρχε το λεγόμενο φουαγιέ, ο χώρος υποδοχής, καθώς οι θεατές εισέρχονταν στην αίθουσα μόλις έφθαναν, χωρίς να ενδιαφέρονται να δουν την ταινία από την αρχή, όπως επιβάλλεται σήμερα.
Άστρον, Αμπελόκηποι (έργο του Σόλωνα Κυδωνιάτη, διατηρητέο κέλυφος)
Στην αίθουσα δέσποζε η οθόνη που σε κάποια σινεμά πλαισιώνονταν από εντυπωσιακά για την εποχή αρχιτεκτονικά στοιχεία. Ο χώρος κατακλύζονταν από τις μυρωδιές των φυτών (αγιόκλημα και γιασεμί συνήθως) στον περιμετρικό φράκτη που εμπόδιζε τη θέα στους “λαθραίους” θεατές. Οι σειρές με τις πάνινες καρέκλες σκηνοθέτη πάνω στο χαλικοστρωμένο δάπεδο ήταν το must της ατμόσφαιρας.
Όμως με την πάροδο του χρόνου η αλλαγή στις συνήθειες διασκέδασης, η τηλεόραση και οι βιντεοκασέτες έφεραν την παρακμή στα θερινά σινεμά. Ωστόσο κάποια αντιστάθηκαν και μάλιστα έχουν κηρυχθεί διατηρητέα, κάποια άλλα λειτουργούν μέχρι σήμερα και ανακαινισμένα αναβιώνουν μία δεύτερη αίγλη.
Σήμερα λοιπόν τα θερινά σινεμά ξανάρχισαν να υπόσχονται “κάτι νύχτες με φεγγάρι” σε χώρους ανανεωμένους, όπου οι ελαφρά άβολες αλλά αγαπημένες παλιές πολυθρόνες αντικαταστάθηκαν από κομψά καναπεδάκια με τραπεζάκια για ελαφρύ δείπνο ή ποτό, αλλά η μαγεία και οι ευωδιές παραμένουν. Οι μηχανές εκσυγχρονίστηκαν σε ψηφιακές και κάποια δάπεδα επιστρώθηκαν με deck.
Παράλληλα νέοι θερινοί κινηματογράφοι εγκαθίστανται σε εμπορικά και ψυχαγωγικά κέντρα, σε ταράτσες, σε πάρκα, σε παραλιακές ζώνες, ακόμη και πλωτοί μες την αλμύρα της θάλασσας, όλοι προσαρμοσμένοι στις συνήθειες και τις ανάγκες των νεότερων γενιών. Ωστόσο, παντού η καλοκαιρινή ατμόσφαιρα και η χαλαρή διάθεση παραμένει η ίδια.
Σινεμά με Θέα στην οροφή του Μ2, Θεσσαλονίκη