Η επιλογή υλικών με οικολογικά κριτήρια, αποτελεί μια διαδικασία στην οποία υπεισέρχονται αρκετοί παράγοντες, όπως ο τρόπος που κατασκευάζεται το υλικό, οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται, η ενέργεια που καταναλώνεται στην κατασκευή και μεταφορά του, η ανθεκτικότητά του υλικού, οι ανάγκες για συντήρηση, οι δυνατότητες ανακύκλωσης, τα πτητικά αέρια που απελευθερώνονται κατά τη διάρκεια της ζωής του και πολλές άλλες παράμετροι.
Τα κεραμικά πλακίδια κολλιούνται στο υπόστρωμα με ειδικά συνδετικά υλικά. Πριν αγοράσετε κάποιο συγκεκριμένο υλικό θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον προμηθευτή ώστε να σας δώσει την καταλληλότερη κόλλα για τον συγκεκριμένο τύπο πλακιδίου. Γενικά, οι τύποι κολλών κατηγοριοποιούνται στα κονιάματα και στις μαστίχες. Οι συνηθέστεροι τύποι είναι:
Το βασικό υλικό των κεραμικών πλακιδίων είναι ο πηλός. Ωστόσο, στον πηλό προστίθενται και άλλα συστατικά όπως στεατίτης, βερμικουλίτης, γύψος και άμμος. Τα υλικά αναμιγνύονται με νερό και σχηματίζεται ένα μείγμα που ονομάζεται bisque. Το μείγμα τοποθετείται σε καλούπι και πιέζεται για να πάρει το σχήμα του καλουπιού, δηλαδή του πλακιδίου. Ο χρόνος που ψήνεται το πλακάκι στο φούρνο ποικίλει ανάλογα με το προϊόν που θα παραχθεί και τις απαιτούμενες ιδιότητες.
Τα κεραμικά πλακάκια χρησιμοποιούνται στην επίστρωση δαπέδων, ίσως συχνότερα από οποιοδήποτε άλλο υλικό. Τα συνήθη σχήματα είναι το τετράγωνο, το ορθογώνιο ενώ υπάρχουν και εξαγωνικά πλακάκια. Όσον αφορά στα μεγέθη, μπορείτε να βρείτε πολύ μικρά πλακάκια, για παράδειγμα 10Χ10cm, μέχρι πολύ μεγάλα 120Χ120 cm.
Εκτός από τα απλά κεραμικά πλακάκια υπάρχουν και τα πορσελάνινα. Τα συγκεκριμένα πλακάκια έχουν υαλώδη μάζα και είναι εξαιρετικά ανθεκτικά. Σε σχέση με τα απλά πλακάκια, τα πορσελάνινα ψήνονται σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες και αυτό τα κάνει ανθεκτικότερα ακόμη και από το μάρμαρο και το γρανίτη. Επίσης το χρώμα προστίθεται στη μάζα του πλακιδίου, δεν είναι δηλαδή επιφανειακό, και ως εκ τούτου είναι πολύ ανθεκτικό.
Βέβαια τα περισσότερα πλακάκια είναι ανθεκτικά στις φθορές και στην υγρασία και για αυτό είναι κατάλληλα για δάπεδα που δέχονται μεγάλο φόρτο κυκλοφορίας. Με την προσθήκη διαφόρων συστατικών, κατασκευάζονται πλακάκια με "διακοσμητικές" υφές, που μοιάζουν με πέτρα, με γρανίτη, με ξύλο, έχουν ματ ή γυαλιστερή επιφάνεια κτλ.
Τα υαλωμένα πλακάκια: Τα πλακάκια αυτά, στην καλή τους πλευρά έχουν μια στρώση που μοιάζει με γυαλί. Το υάλωμα είναι είτε αδιαφανές οπότε δίνει και το χρώμα στο πλακάκι, είτε διαφανές οπότε αφήνει να φανεί το χρώμα του ψημένου πηλού. Το υάλωμα συνήθως προστίθεται μετά το πρώτο ψήσιμο του πλακιδίου. Μοιάζει με υγρή σκόνη, και επαλείφεται είτε με πινέλο είτε με ψεκαστήρα. Τα πλακάκια ξανά-ψήνονται για δεύτερη φορά και η σκόνη μετατρέπεται σε σκληρή και ανθεκτική γυάλινη επιφάνεια. Ένα υαλωμένο πλακάκι είναι ολισθηρό, ειδικά όταν είναι βρεγμένο. Για αυτό προστίθενται στο υάλωμα διάφορα συστατικά, που κάνουν την επιφάνεια μη-ολισθηρή.
Όταν επιστρώνουμε ένα δάπεδο με πλακάκια αυτό θα ανυψωθεί. Η ανύψωση περιλαμβάνει το υπόστρωμα σκυροδέματος που φτάνει και τα 1.20 cm, καθώς και το πάχος του πλακιδίου. Αυτό σημαίνει ότι, σε περίπτωση ανακαίνισης, μπορεί να δημιουργηθεί πρόβλημα με τις πόρτες, τις ντουλάπες αλλά και με την ένωση με άλλα δάπεδα.
Ενώ τα κεραμικά πλακάκια είναι ανθεκτικά στην υγρασία, εντούτοις το νερό μπορεί να διαπεράσει τους αρμούς. Αν το υπόστρωμα είναι ξύλινο, και ειδικά κόντρα πλακέ ή καπλαμάς, τότε η υγρασία που θα περάσει από τους αρμούς θα προκαλέσει φούσκωμα του δαπέδου και αποκόλληση υλικών. Για αυτό υπάρχουν ειδικά ρευστά σφραγιστικά προϊόντα, ενώ συνιστάται το υπόστρωμα να κατασκευάζεται από υλικό ανθεκτικό στην υγρασία, όπως είναι για παράδειγμα το σκυρόδεμα.
Πριν επιλέξετε πλακάκι θα πρέπει να γνωρίζεται ότι η επιφάνεια των γυαλιστερών πλακιδίων είναι ολισθηρή όταν βραχεί. Αυτό σημαίνει ότι σε χώρους, όπως στα μπάνια και στην κουζίνα αλλά και σε δημόσιους χώρους θα πρέπει να επιλέγονται μη-ολισθηρά πλακάκια.
Σε ποιούς χώρους μπορούμε να τοποθετήσουμε κεραμικά πλακάκια
Τα κεραμικά πλακάκια μπορούν να τοποθετηθούν σε οποιοδήποτε χώρο. Ειδικά σε δάπεδα που δέχονται μεγάλη κυκλοφορία χρηστών, όπως για παράδειγμα σε διαδρόμους και χωλ εισόδου. Επίσης, επιλέγονται όταν τα δάπεδα κινδυνεύουν από την υγρασία και τους λεκέδες, όπως στο μπάνιο και στην κουζίνα. Επιπλέον, τα κεραμικά πλακάκια, ειδικά τα υαλωμένα δεν απορροφούν λεκέδες και καθαρίζονται πολύ εύκολα
Τα κεραμικά πλακάκια τοποθετούνται τόσο σε εσωτερικούς όσο και σε εξωτερικούς χώρους, όπως σε μονοπάτια, σε βεράντες, σε ταράτσες, σε αυλές, στην περιοχή γύρω από την πισίνα κτλ. Σε μερικές περιοχές όπως για παράδειγμα στην Ισπανία, οι επιφάνειες ενός κτιρίου επενδύονται εξολοκλήρου με πλακάκια και ψηφίδες.
Το μέγεθος των πλακιδίων, η απόσταση μεταξύ των πλακιδίων και το χρώμα του αρμού επηρεάζουν σημαντικά το τελικό αισθητικό αποτέλεσμα. Τα χρώματα και η υφή των πλακιδίων θα πρέπει να ταιριάζουν με το στυλ διακόσμησης, τα έπιπλα, τα υφάσματα και τα χρώματα των τοίχων και της οροφής.
Γενικά, τα πλακάκια μικρών διαστάσεων ταιριάζουν καλύτερα σε μικρούς χώρους ενώ τα πλακάκια μεγάλων διαστάσεων σε μεγάλους χώρους. Το χρώμα επίσης του αρμού παίζει σημαντικό ρόλο. Αν η απόχρωση του είναι όμοια με τα χρώματα των πλακιδίων, τότε το δάπεδο μοιάζει περισσότερο ενιαίο και οι αρμοί σχηματίζουν έναν αχνό κάναβο. Αν αντίθετα, το χρώμα των αρμών είναι αντίθετο από το χρώμα των πλακιδίων τότε ο κάναβος των αρμών γίνεται το κυρίαρχο στοιχείο και τα πλακάκια αποτελούν το φόντο.
Κεραμικά πλακάκια: Είδη
Προτού αγοράσετε πλακάκια, θα πρέπει να διευκρινίσετε στο προμηθευτή ότι αναζητάτε πλακάκια δαπέδου και όχι τοίχου, καθώς τα πλακάκια τοίχου είναι λεπτότερα από αυτά του δαπέδου. Τα κυριότερα είδη κεραμικών πλακιδίων είναι τα εξής:
Ερώτηση αναγνώστη:
"Ο πάγκος της κουζίνας είναι ο S021 της εταιρίας CMS. Οι πόρτες της κουζίνας είναι postforming ανάγλυφο, δρυς οριζόντιο μελαμίνη 2802. Μπορείτε σας παρακαλώ να μου πείτε τι πλακάκι να επιλέξω (Γυαλιστερό; ή ματ;, απόχρωση;, ψηφίδα;).
Θέλω να δώσω ένα μοντέρνο ύφος."
Εικόνα πάνω: Πάγκος κουζίνας S021 της εταιρίας CMS (πηγή εικόνας: εδώ)
Εικόνα πάνω: Postforming ανάγλυφο, δρυς οριζόντιο μελαμίνη 2802 (πηγή εικόνας: εδώ)
Η απάντησή μας:
Τα πορτάκια των επίπλων της κουζίνας είναι σκούρου χρώματος με οριζόντια "νερά". Ο πάγκος της κουζίνας είναι ανοιχτόχρωμος και μοιάζει με τα μωσαικά δαπέδου (terazzo).
Τί πλακάκια να επιλέξετε:
Μια αρκετά ενδιαφέρουσα και σύγχρονη πρόταση, που ταιριάζει τόσο με τις οριζόντιες γραμμές της "δρύινης" επιφάνειας όσο και με την ματιέρα του πάγκου αποτελούν τα μακρόστενα πλακίδια (κεραμικά η γυάλινα) σε οριζόντια κατεύθυνση.
Όσον αφορά το χρώμα τους, τα πλακίδια μπορούν να έχουν όλα την ίδια απόχρωση (για παράδειγμα να είναι όλα λευκά) ή να αποτελούν μια σύνθεση από πλακίδια διαφορετικών αποχρώσων (για παράδειγμα λευκά, υπόλευκα, μπέζ, γκρί, κλπ).
Προτείνουμε επίσης να έχουν γυαλιστερή υφή για να προσθέτουν λάμψη και φωτεινότητα στο χώρο.
Τα πλακάκια (κεραμικά, μαρμάρινα, πέτρινα, κλπ) μπορούν να διαταχθούν με ποικίλους τρόπους στο δάπεδο. Μερικοί από τους πιο γνωστούς είναι οι παρακάτω:
Διάταξη πλακιδίων σε κάθετες και οριζόντιες γραμμές
Η διάταξη αυτή είναι η πιο συνηθισμένη και αφορά στην τοποθέτηση τετράγωνων πλακιδίων ή σπανιότερα ορθογώνιων πλακιδίων το ένα δίπλα στο άλλο, έτσι ώστε οι αρμοί τους να σχηματίζουν κάθετες και οριζόντιες γραμμές. Μια παραλαγγή του μοτίβου αποτελεί η σκακιέρα, όπου δύο πλακάκια διαφορετικού χρώματος, τοποθετούνται εναλλάξ το ένα δίπλα στο άλλο.
Διαγώνια διάταξη πλακιδίων (συνήθως υπό γωνία 45ο)
Η διάταξη αυτή, αφορά την τοποθέτηση των πλακιδίων το ένα δίπλα στο άλλο, έτσι ώστε οι αρμοί τους να σχηματίζουν κάθετες και οριζόντιες σειρές, μόνο που σε αυτήν την περίπτωση τα πλακάκια τοποθετούνται διαγώνια (σε σχέση με τους περιμετρικούς τοίχους) και συνήθως υπό γωνία 45ο.
Διάταξη πλακιδίων σαν τουβλοδομή:
Η διάταξη αυτή, αφορά στην τοποθέτηση των πλακιδίων σε σειρές, μόνο που η κάθε σειρά είναι μετατοπισμένη σε σχέση με την προηγούμενη (κατά μισό πλακάκι). Έτσι, κατα τη μία διεύθυνση σχηματίζονται ενιαίοι αρμοί ενώ κατά την άλλη οι αρμοί σχηματίζουν σκαλοπάτια. Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές του μοτίβου αυτού. Για παράδειγμα οι σειρές μπορεί να έχουν διαφορετικό ύψος μεταξύ τους.
Διαγώνια διάταξη με μικρότερα πλακάκια στις γωνίες
Η διάταξη αυτή αφορά στην τοποθέτηση τετράγωνων πλακιδίων διαγώνια, ενώ ανά τακτά διαστήματα τοποθετούνται μικρότερα πλακάκια που τονίζουν τις γωνίες.
Ψαροκόκκαλο
Η διάταξη αυτή, επιτυγχάνεται με την τοποθέτηση των πλακιδίων σε σχήμα Γ. Τα πλακάκια πρέπει να έχουν οθρογώνιο σχήμα και όχι τετράγωνο. Για πιο εντυπωσιακό αποτέλεσμα επιλέξτε μακριά και στενά πλακάκια.
Διάταξη Φουρφούρι (Pinwheel)
Η διάταξη αυτή, αφορά στην τοποθέτηση ενός τετράγωνου πλακιδίου στη μέση και την τοποθέτηση τεσσάρων μεγαλύτερων πλακιδίων γύρω από το μικρότερο. Η βασική δυσκολία της διάταξης είναι η εύρεση πλακιδίων κατάλληλου μεγέθους και ο υπολογισμός του πλάτους του αρμού.
Διάταξη Ανεμόμυλος (windmill)
Η διάταξη αυτή αφορά την τοποθέτηση ενός τετράγωνου πλακιδίου στη μέση και την τοποθέτηση τεσσάρων ορθογώνιων πλακιδίων περιμετρικά. Το συνολικό αποτέλεσμα μοιάζει με κάναβο από κουκίδες.
Διάταξη πλέξης καλαθιού (Basket weave)
Στη διάταξη αυτή χρησιμοποιούνται τετράγωνα και ορθογώνια πλακάκια, δημιουργώντας ένα μοτίβο που μοιάζει με την πλέξη καλαθιού.
Άλλες σύνθετες διατάξεις
Υπάρχουν και πιο σύνθετες διατάξεις πλακιδίων που χρησιμοποιούν τρία η τέσσερα πλακάκια διαφορετικού μεγέθους προκειμένου να δημιουργήσουν ένα σύνθετο μοτίβο (Versailles ή Opus Romano).
Για παράδειγμα, στην παρακάτω διάταξη η δημιουργία του μοτίβου απαιτεί συνολικά 12 πλακάκια.
Σύνθετη διαταξη πλακιδίων Versailles
Μια δημοφιλής επιλογή στα δάπεδα του καθιστικού, της κουζίνας, του μπάνιου, του εξωτερικού χώρου.
Η παραγωγή και η τοποθέτηση πλακιδίων από άργιλο(κεραμικά) ξεκινά από το 6000 π. Χ (εποχή Ραμσή στην Αίγυπτο).
Κατά τον 19ο αιώνα με την ανάπτυξη της βιομηχανίας άρχισε η παραγωγή μεγάλης ποικιλίας πλακιδίων με χρήση λευκής μάζας πορσελάνης.
Σήμερα αποτελούν το πιο διαδεδομένο υλικό για δάπεδα και επενδύσεις τοίχων.
Ποικιλίες πλακιδίων
Απλά πλακίδια γυαλιστερά ή ματ σε μεγάλη ποικιλία χρωμάτων
Πλακίδια με απεικονίσεις (σχέδια με το χέρι ή με διάφορες εκτυπώσεις που ολοκληρώνονται με ομάδες πλακιδίων, από καλλιτέχνες και αποτελούν ουσιαστικά έργα διακοσμητικής τέχνης)
Πλακίδια ειδικών χρήσεων (ανθεκτικά στη θερμότητα για τζάκια και φούρνους, για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες)
Σε απομιμήσεις φυσικών λίθων, γρανίτη, αντιολισθηρά
Πλακίδια πολύ μικρών διαστάσεων (ψηφίδες από κεραμικό υλικό πορσελάνης)
Κατηγορίες πλακιδίων
Ανάλογα με το φινίρισμα τους
Ανυάλωτα: χωρίς σμάλτο στην επιφάνειά τους, με αυξημένη αντοχή στην καταπόνηση και τις χαμηλές θερμοκρασίες, με μικρό δείκτη απορροφητικότητας και υψηλή αντιολισθηρότητα. Είναι κατάλληλα για εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους υψηλής κυκλοφορίας
Υαλωμένα: επισμαλτωμένα, αδιάβροχα, σε γυαλιστερό, σατινέ ή ματ φινίρισμα της επιφάνειας τους
Ανάλογα με το ψήσιμο τους
Μονόπυρα (monocottura): έχουν βάση (μπισκότο) από άργιλο ή λευκή πορσελάνη και τελείωμα (σμάλτωση), τα οποία είναι ψημένα μαζί. Στην πίσω επιφάνεια φέρουν χαραγμένα τετράγωνα και μ’ αυτό τον τρόπο διακρίνονται από τα δίπυρα
Δίπυρα (bicottura): ψήνονται δύο φορές (μία το μπισκότο, πάντα αργιλικό και μία με το σμάλτο). Είναι μειωμένης αντοχής και ακατάλληλα για εξωτερικούς χώρους και χώρους μεγάλης κυκλοφορίας
Gres: έχουν βάση από πορσελάνη χωρίς σμάλτο, είναι μεγάλης αντοχής και είναι κατάλληλα για εξωτερικούς χώρους, πισίνες κ.λ.π)
Gres porcelanato: είναι τα λεγόμενα γρανιτοπλακακια υψηλής αντοχής
Κlinker: αποτελούνται από ενιαία μάζα λευκής πορσελάνης με επίστρωση χρώματος και ειδική υάλωση. Είναι αδιάβροχα, ανθεκτικά στα οξέα και τους ρύπους με μεγάλη μηχανική αντοχή. Κατάλληλα για εξωτερικούς χώρους με μεγάλη κυκλοφορία, για θερμοκρασιακές μεταβολές, κολυμβητήρια εξωτερικών χώρων κ.λ.π)
Cotto: κατασκευάζονται από αργιλοειδή μάζα σε χρώμα κεραμιδιού και ψήνονται σε ειδικά καλούπια. Είναι ανυάλωτα και κατάλληλα για εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους
Ποιότητες πλακιδίων
κατηγορία I (GROUP I): ελαφριάς καταπόνησης, μόνο σε τοίχους εσωτερικών χώρων
κατηγορία II (GROUP II): ελαφριάς καταπόνησης, σε εσωτερικούς τοίχους και δάπεδα λουτρών
κατηγορία III (GROUP III): μέτριας καταπόνησης σε εσωτερικούς χώρους μέτριας κυκλοφορίας
κατηγορία IV (GROUP IV): βαριάς καταπόνησης σε καταστήματα, τράπεζες, αεροδρόμια, σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους έντονης κυκλοφορίας
κατηγορία V (GROUP V): βαριάς και πολύ βαριάς καταπόνησης σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους υψηλής κυκλοφορίας με αυξημένη αντοχή στην απότριψη
Στο εμπόριο κυκλοφορούν διάφορες διαλογές Α΄, Β΄, εμπορική, αλλά μόνο η Α΄ διαλογή είναι χωρίς ατέλειες
Κριτήρια επιλογής
Η αισθητική τους (μέγεθος, σχέδιο, χρώμα) βασικά, αλλά και
Η κατηγορία τους, ανάλογα με το χώρο και τη χρήση
Η διαλογή τους (Α΄, Β΄, εμπορική κλπ.)
Η τελική επιφάνεια (λεία ή αδρή, υαλωμένη ή όχι, αντιολισθηρή ή όχι)
Η Αντοχή τους σε χημική προσβολή (ανθεκτικά στα απορρυπαντικά)
Πλεονεκτήματα των πλακιδίων
Μεγάλη ποικιλία μεγεθών, χρωμάτων, υφών
Πολύ καλά τεχνικά χαρακτηριστικά
Εύκολη συντήρηση
Υψηλή υγιεινή
Μεγάλη αντοχή στο χρόνο
Τελικά η επιλογή είναι δική σας!
Πηγή φωτό