Απαιτείται οπωσδήποτε ανακαίνιση κατοικίας στις περιπτώσεις αυτές για την εξασφάλιση άνετης και σύγχρονης διαβίωσης, η οποία ωστόσο παρουσιάζει ιδιαιτερότητες και προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Αντικατάσταση των εγκαταστάσεων (ηλεκτρολογικής, υδραυλικής) και εγκατάσταση συστήματος θέρμανσης.
Οι παλιές ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις γίνονταν με υλικά της εποχής κατασκευής του σπιτιού και είχαν ισχύ που κάλυπτε τις απαιτήσεις των τότε ηλεκτρικών συσκευών. Σήμερα χρησιμοποιείται πληθώρα νέων ηλεκτρικών συσκευών, όπως φούρνος μικροκυμάτων, πλυντήριο πιάτων, υπολογιστής, οπότε έχουν αυξηθεί οι ανάγκες σε ηλεκτρικό φορτίο. Παράλληλα οι παλιές καλωδιώσεις μπορεί να έχουν επιβαρυνθεί από τη χρήση και να μην αντέχουν υψηλά φορτία, οπότε μπορεί να αποδειχθούν επικίνδυνες για την ασφάλεια. Απαιτείται λοιπόν νέα ηλεκτρολογική εγκατάσταση με ενισχυμένα καλώδια, περισσότερες πρίζες και διακόπτες. Η θέση και ο αριθμός διακοπτών και πριζών ορίζεται από τη χρήση του κάθε χώρου και τη χωροθέτηση των επίπλων σ’ αυτούς. Λαμβάνονται υπόψη οι νέες συνθήκες της καθημερινότητας των ενοίκων, π.χ. στα υπνοδωμάτια η χρήση τηλεφώνου και internet, η παρακολούθηση TV, οι αυτοματισμοί για ένα έξυπνο σπίτι.
Κατά την ανακαίνιση κατοικίας η υπάρχουσα υδραυλική εγκατάσταση είναι απαραίτητο να αντικατασταθεί. Οι παλιοί σωλήνες της ύδρευσης ήταν από γαλβανισμένους σωλήνες που μπορεί να έχουν διαβρωθεί με την πάροδο του χρόνου, να έχουν λεπτύνει και να παρουσιάζουν διαρροές στους τοίχους μέσα από τους οποίους διέρχονται. Παράλληλα μπορεί να έχουν μικρύνει η διατομή τους με τη συσσώρευση αλάτων και να δημιουργούνται προβλήματα στη ροή του νερού. Οι νέοι σωλήνες ύδρευσης από PVC είναι πολύ αξιόπιστοι.
Η θέρμανση στις παλιές μονοκατοικίες γινόταν με θερμάστρες ξύλου ή πετρελαίου, τζάκια και σπανιότερα με καλοριφέρ στις νεότερες από αυτές. Κατά την ανακαίνιση οικίας προκύπτει η ανάγκη εγκατάστασης συστήματος θέρμανσης που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του νοικοκυριού. Πρέπει να επιλεγεί το είδος θέρμανσης και η θέση των θερμαντικών σωμάτων στους χώρους.
Προστασία από επικίνδυνα για την υγεία υλικά.
Τα παλιά σπίτια έχουν υλικά που αποδείχθηκαν επικίνδυνα για την υγεία. Για παράδειγμα ο αμίαντος σε σωλήνες και δοχεία νερού και σε φύλλα επικάλυψης η σε υλικά επίστρωσης δαπέδων. Επίσης παλιότερα οι βαφές περιείχαν μόλυβδο που είναι επίσης επικίνδυνος για την υγεία. Τα υλικά αυτά επιβάλλεται να απομακρύνονται από τα κτίρια κατά την ανακαίνιση. Πρέπει να λαμβάνονται μέτρα ασφάλειας κατά την απομάκρυνση τους, π.χ κατά την κοπή ή την αποκόλλησή τους η σκόνη που παράγεται είναι πολύ επιβλαβής, οπότε πρέπει να αποφεύγεται η εισπνοή της.
Διατήρηση της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας της μονοκατοικίας.
Η ανακαίνιση της μονοκατοικίας δεν πρέπει να μεταβάλλει τις όψεις της, ώστε να διατηρηθεί το ύφος της. Δημιουργείται μία πρόσθετη δυσκολία στην εξεύρεση ή την ανακατασκευή στοιχείων όμοιων με τα αντίστοιχα αρχικά. Για παράδειγμα σε μία νεοκλασική μονοκατοικία μπορεί να απαιτείται επισκευή ή ανακατασκευή των κορνιζωμάτων, των γείσων με ιδιαίτερες τεχνικές, όπως τραβηχτά επιχρίσματα, οπότε πρέπει να αναζητηθούν τα εξειδικευμένα συνεργεία.
Παρεμβάσεις στην εσωτερική διαρρύθμιση.
Η διάταξη των χώρων στις παλιές μονοκατοικίες υπαγορεύονταν από τον τρόπο ζωής των ενοίκων και τις αντιλήψεις της εποχής για τη διαβίωση μέσα στο σπίτι, π.χ το καθημερινό δωμάτιο, το “καλό” σαλόνι κλπ. Σήμερα η σύγχρονη καθημερινότητα απαιτεί υπαγορεύει ανοιχτούς, ενιαίους χώρους. Τίθεται λοιπόν το δίλημμα της διατήρησης της αρχικής κάτοψης σε συνδυασμό με τις εξωτερικές όψεις του σπιτιού, ώστε να διατηρηθεί στο σύνολο το αρχικό ύφος ή της ενοποίησης των χώρων του καθιστικού και της κουζίνας. Θα πρέπει οπωσδήποτε να εξεταστεί η στατικότητα του κτιρίου από μηχανικό πριν την καθαίρεση οποιουδήποτε τοίχου.
Προσθήκες- εκσυγχρονισμοί.
Τέλος οποιεσδήποτε προσθήκες φαίνονται απαραίτητες κατά την ανακαίνιση σπιτιού, όπως προσθήκη ανελκυστήρα στις διώροφες, στεγάστρων, βεραντών κλπ. που θα πρέπει να γίνεται με κριτήριο τη διακριτικότητα, το σεβασμό στο ύφος του κτιρίου σε συνδυασμό με τη λειτουργικότητα και την αισθητική και μετά από συνεργασία με αρχιτέκτονα για την επιλογή της πιο κατάλληλης λύσης.
