Ο σχεδιασμός είναι μια πολύπλοκη διαδικασία, που εκτός από την παράμετρο της αισθητικής, πρέπει να λαμβάνει υπόψη και την παράμετρο της εργονομίας.
Το κτισμένο περιβάλλον, είτε εσωτερικό είτε εξωτερικό, πρέπει να είναι ‘σωστά’ σχεδιασμένο, ώστε να είναι προσβάσιμο και εύχρηστο από όλους. Όσοι ασχολούμαστε με τον σχεδιασμό θα πρέπει να αναλογιζόμαστε, ότι ένα μεγάλο μέρος των χρηστών αντιμετωπίζει κάποιας μορφής ‘αναπηρία’ ή ‘δυσκολία’ σε σχέση με την κίνηση ή τη διαβίωση μέσα στον κτισμένο περιβάλλον. Ενδεικτικά μόνο αναφέρονται οι παρακάτω κατηγορίες χρηστών, που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως ‘χρήστες με ειδικές ανάγκες’ καθώς, είτε σε καθημερινή βάση είτε περιστασιακά, αντιμετωπίζουν δυσκολίες πρόσβασης σε ένα χώρο.
- Μια μητέρα που βγάζει βόλτα το παιδί της με το καρότσι
- Ένας ηλικιωμένος κύριος που περπατάει με δυσκολία
- Ένας μεσήλικας που έχει μειωμένη όραση
- Ένα τυφλό παιδί
- Ένα νέος που κινείται με αναπηρικό καρότσι
- Ένα παιδί που έχει χαμηλό ύψ
- Ένα κύριος που κουβαλάει βαριά πακέτα
- Μια κυρία που έχει πρόβλημα στη μέση
Οπότε, εύκολα γίνεται αντιληπτό, ότι οι άνθρωποι με ‘ειδικές ανάγκες’ είναι πολύ περισσότεροι από αυτούς που πιστεύουμε και δεν περιορίζονται μόνο στους χρήστες που ονομάζουμε ‘ατομα με ειδικές ανάγκες’ ή ΑΜΕΑ. Άλλωστε, ο σχεδιασμός πρέπει λαμβάνει υπόψη εκτός από το κριτήριο της αισθητικής και τα κριτήρια της άνεσης, της ασφάλειας, της προσβασιμότητας, κλπ. Οι χώροι πρέπει να είναι άνετοι για όλους τους ανθρώπους ανεξάρτητα από την ηλικία τους, τη φυσική τους κατάσταση, το ύψος τους, κλπ.
ΕΡΓΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ Η ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑΣ
Στην είσοδο μιας κατοικίας διάφορα προβλήματα, που έχουν σχέση με την εργονομία μπορούν να εντοπιστούν, όπως:
- Το πόμολο μπορεί να είναι δύσχρηστο ή να απαιτεί αρκετή δύναμη για να ανοίξει.
- Ο αριθμός της διεύθυνσης, μπορεί να είναι δυσανάγνωστός ή να μην υπάρχει καθόλου. Σκεφτείτε, πόσο θα δυσκολευόταν ένα ηλικιωμένος να εντοπίσει την κατοικία μας, αν ο αριθμός της οδού δε φαινόταν καθαρά.
- Το ψηλό κατωκάσι, μπορεί να προκαλέσει ατύχηματα καθώς ο χρήστης μπορεί να σκοντάψει
- Το όνομα στο κουδούνι της πολυκατοικίας, αν δε φωτίζεται καλά είναι δυσανάγνωστο στο σκοτάδι. Επίσης αν είναι γραμμένο με μικρά γράμματα είναι δυσανάγνωστο για τους χρήστες με μειωμένη όραση.
- Οι σκάλες, γενικά, αποτελούν εμπόδια για ανθρώπους με κινητικά προβλήματα αλλά και χρήστες με καρότσια
- Σκαλοπάτια και επιφάνειες με υψομετρικές διαφορές, μπορούν να προκαλέσουν ατυχήματα. Συνήθως οι μικρές υψομετρικές διαφορές είναι ακόμα πιο επικίνδυνες, καθώς μας κάνουν να παραμελούμε την τοποθέτηση κιγκλιδωμάτων.
- Μη στεγασμένοι χώροι, δεν προστατεύουν σε περίπτωση βροχής
Αφού εντοπιστούν τα ζητήματα εργονομίας, ανάλογες προτάσεις και λύσεις μπορούν να δοθούν, όπως:
- Τοποθέτηση στεγάστρου πάνω απο την πόρτα εισόδου: Μπορεί να κατασκευαστεί ένα στέγαστρο, από πλεξιγκλάς, μέταλλο, ξύλο, κλπ, το οποίο θα προσφέρει προστασία από την βροχή και τον ήλιο.
- Αλλαγή της θέσης του αριθμού της οδού. Καταρχήν, η πινακίδα με τον αριθμό πρέπει να είναι ευανάγνωστη και τοποθετημένη σε περίοπτη θέση. Επίσης πρέπει να φωτίζεται κατά τη διάρκεια της νύχτας.
- Αλλαγή του πόμολου της πόρτας. Γενικά τα σφαιρικά πόμολα είναι δύσχρηστα ενώ τα πόμολα με περιστρεφόμενη λαβή είναι ευκολότερα στο χειρισμό.
- Εγκατάσταση φωτισμού. Η είσοδος πρέπει να είναι πολύ καλά φωτισμένη. Σημαντικότερη είναι η τοποθέτηση φωτισμού ακριβώς πάνω από την πόρτα. Τα κουδούνια επίσης πρέπει να είναι καλά φωτισμένα.
- Κατασκευή χαμηλού τοίχου για δέματα και γράμματα. Δίπλα στην πόρτα μπορεί να κατασκευαστεί ένα χαμηλός τοίχος (ή να τοποθετηθεί μια οριζόντια τάβλα), προκειμένου οι χρήστες να αφήνουν κάποιο βαρύ αντικείμενο. Στον τοίχο αυτό, μπορούν να αφήνονται γράμματα ή διαφημιστικά έντυπα και έτσι οι χρήστες, να τα λαμβάνουν, χωρίς να χρειάζεται να σκύβουν.
- Τοποθέτηση παρτεριών σε σημεία με υψομετρικές διαφορές. Αν υπάρχουν δάπεδα με υψομετρικές διαφορές, τότε μπορούν να τοποθετηθούν παρτέρια ή κιγκλιδώματα.
- Τοποθέτηση αντιολισθητικών λωρίδων στις σκάλες.
- Αν υπάρχουν μικρά παιδιά στην οικογένεια, τα οποία μένουν αρκετές ώρες μόνα στο σπίτι, τότε ίσως θα πρέπει να σκεφτείτε την τοποθέτηση δεύτερης και χαμηλότερης οπής στην πόρτα, η οποία θα επιτρέπει στο παιδί να ελέγχει ποιος ‘χτυπάει την πόρτα’