Οι 7 αρχές του εργονομικού σχεδιασμού

Ο εργονομικός σχεδιασμός βασίζεται στη μελέτη του ανθρώπου και πιο συγκεκριμένα στη μελέτη διαφόρων ανθρωπομετρικών στοιχείων, όπως στις διαστάσεις του σώματός τους, στη σωματική διάπλαση, στους τρόπους που ο άνθρωπος κινείται, κάθεται, βασίζει, ξαπλώνει κτλ, στις δυνατότητες των αισθήσεών του, όπως στην όραση, στην αφή και στην ακοή. Σημαντική είναι επίσης και η σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον του. Αυτό σημαίνει, ότι η εργονομία δεν εξαντλείται μόνο στη μελέτη των ελάχιστων διαστάσεων αλλά και στο πως βιώνει ένας άνθρωπος το περιβάλλον του.

κουζίνα, ανακαίνιση

Ανακαίνιση κουζίνας στο χαλάνδρι από την κατασκευαστική εταιρεία του Ιωάννη Φούσκα. 

Τα πορίσματα της εργονομίας εφαρμόζονται στο σχεδιασμό επίπλων, συσκευών, υλικών, κτιρίων κτλ. προκειμένου να βελτιωθεί η λειτουργικότητα και η αποδοτικότητα τους. Ένα σημαντικό κομμάτι του εργονομικού σχεδιασμού αφορά τα άτομα με ειδικές ανάγκες, με κινητικά προβλήματα, με προβλήματα όρασης, τα ηλικιωμένα άτομα και γενικά τα άτομα που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη διάδραση τους με το περιβάλλον. Ιδανικά η εργονομία θα πρέπει να οδηγεί στο σχεδιασμό και στην παραγωγή προϊόντων που ικανοποιούν τις ανάγκες όλων των χρηστών, ανεξάρτητα από τη σωματική τους διάπλαση, την ηλικία τους και τις ικανότητές τους.

Σήμερα, οι περισσότεροι σχεδιαστές, αρχιτέκτονες και μηχανικοί είναι εξαιρετικά ευαισθητοποιημένοι στα προβλήματα των ατόμων με ειδικές ανάγκες ενώ όλα οι αντίστοιχες σχολές φροντίζουν να παρέχουν ικανοποιητικό αριθμό μαθημάτων εργονομίας και σχεδιασμούς για ΑΜΕΑ. Ωστόσο, είναι λάθος θα εστιάζουμε μόνο στα άτομα με ειδικές ανάγκες καθώς ο εργονομικός σχεδιασμός αφορά όλους τους ανθρώπους. Για παράδειγμα, τα τελευταία χρόνια, στον σύγχρονο κόσμο παρατηρείται μια σημαντική αύξηση του ορίου ηλικίας αλλά και του τρόπου ζωής των ηλικιωμένων ατόμων. Τα άτομα, όχι μόνο ζουν περισσότερο αλλά και επιθυμούν να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους και την ικανότητα αυτοεξυπηρέτησης όσο περισσότερο γίνεται. Αναπόφευκτα, ο σχεδιασμός και η αρχιτεκτονική προσπαθούν να ανταποκριθούν σε αυτή την αλλαγή, σχεδιάζοντας σπίτια και προϊόντα που απευθύνονται σε άτομα μεγάλης ηλικίας ικανοποιούν τις εξειδικευμένες ανάγκες τους.

Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα που αφορά τα ηλικιωμένα άτομα είναι τα ατυχήματα. Το εθνικό κέντρο για την πρόληψη των ατυχημάτων των ΗΠΑ εκτιμά ότι ένας στους τρεις ενήλικες άνω των 65 ετών θα έχει μία πτώση το χρόνο. Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι ο εργονομικός σχεδιασμός δεν αφορά μόνο στις ελάχιστες διαστάσεις ή στα άτομα με ειδικές ανάγκες, αλλά αποτελεί μια φιλοσοφία που σκοπό έχει την κατασκευή “δικαιότερων” χώρων και προϊόντων.

Παρακάτω παρουσιάζονται οι 7 αρχές του σχεδιασμού όπως διατυπώθηκαν από τον έρευνα του Ron Mace, γνωστό και ως πατέρα του καθολικού σχεδιασμού (universal design):

Δίκαιη χρήση από όλους

Τα προϊόντα και οι χώροι πρέπει να είναι προσβάσιμοι και να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από όλους τους ανθρώπους ανεξάρτητα από τις ικανότητές και τη σωματική τους διάπλαση. Δε θα πρέπει επίσης, εξαιτίας του σχεδιασμού, να δημιουργούνται διακρίσεις αλλά ούτε και να στιγματίζονται άνθρωποι.

Ελαστικότητα στη χρήση

Ο σχεδιασμός θα πρέπει να ικανοποιεί ένα ευρύ φάσμα προσωπικών προτιμήσεων και ικανοτήτων, να παρέχει εναλλακτικούς τρόπους χρήσης, για παράδειγμα να μπορεί να εξυπηρετεί τόσο τους δεξιόχειρες όσο και τους αριστερόχειρες, αν είναι να δυνατόν να βελτιώνει τις δεξιότητες των χρηστών και να προσαρμόζεται στο ρυθμό του κάθε χρήστη.

Η χρήση πρέπει να είναι απλή

Τα προϊόντα, οι συσκευές, τα έπιπλα, τα κτίρια κτλ. πρέπει να μπορούν να γίνονται κατανοητά ανεξάρτητα από την εμπειρία του χρήστη, τις γνώσεις του, τη γλώσσα και τις δεξιότητες τους. Θα πρέπει επίσης, να μπορεί να χρησιμοποιεί τα προϊόντα ακόμη και αν είναι αφηρημένος. Γενικά θα πρέπει να αποφεύγεται η μη-απαραίτητη πολυπλοκότητα ενώ η χρήση θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν αναμενόμενη και διαισθητική.

Η πληροφορία πρέπει να είναι εύληπτη

Αν σε ένα προϊόν ή σε ένα χώρο παρέχονται πληροφορίες, είτε γραπτές είτε ηχητικές, θα πρέπει αυτές να είναι κατανοητές και εύληπτες ανεξάρτητα από τις συνθήκες του περιβάλλοντος. Θα πρέπει επίσης να παρέχονται με πολλαπλούς τρόπους (με γραφήματα, με κείμενο, με ήχους, με ανάγλυφα) έτσι ώστε να εξασφαλίζουν ότι θα γίνουν αντιληπτές από χρήστες με προβλήματα, όρασης και ακοής ή ακόμη και από άτομα που δεν ξέρουν τη γλώσσα.

Πρόνοια σε περίπτωση λανθασμένου χειρισμού

Οι συσκευές και τα προϊόντα θα πρέπει να έχουν εύκολο χειρισμό, αλλά ακόμη και σε περίπτωση λανθασμένου χειρισμού θα πρέπει να ελαχιστοποιούνται οι επιπτώσεις, δηλαδή οι φθορές στο προϊόν και τυχόν ατυχήματα στο χρήστη. Τα προϊόντα, οι συσκευές, τα έπιπλα κτλ. θα πρέπει να συνοδεύονται, εφόσον χρειάζεται, από σαφείς οδηγίες χρήσης που θα ενημερώνουν επίσης για τις επιπτώσεις λανθασμένης χρήσης.

Η χρήση δεν θα πρέπει να απαιτεί μεγάλη σωματική δύναμη

Τα προϊόντα, τα κτίρια, τα έπιπλα, οι συσκευές κτλ. θα πρέπει να μπορούν να χρησιμοποιούνται με άνεση, χωρίς να χρειάζεται άσκηση μεγάλης δύναμης. Η χρήση θα πρέπει να προκαλεί τη μικρότερη δυνατή κόπωση και με τις ελάχιστες επαναλαμβανόμενες κινήσεις. Ο χρήστης θα πρέπει να διατηρεί μια ουδέτερη στάση σώματος ασκώντας μια λογική δύναμη.

Ο χώρος γύρω από το αντικείμενο πρέπει να είναι αρκετός και το μέγεθος του αντικειμένου κατάλληλο.

Ο χώρος γύρω από ένα αντικείμενο, μία κατασκευή, ένα έπιπλο ή οι διαστάσεις των διαδρόμων κυκλοφορίας, των κλιμάκων, των δωματίων κτλ. πρέπει να διασφαλίζουν την άνετη χρήση ανεξάρτητα από τη σωματική διάπλαση των ατόμων που τα χρησιμοποιούν και τις δυνατότητές τους.  

Δύο από τους πιο απαιτητικούς χώρους, από άποψη εργονομίας και απαιτήσεων είναι η κουζίνα και το μπάνιο. Για αυτό το λόγο, σε περίπτωση που σκοπεύετε να κάνετε ανακαίνιση κουζίνας ή ανακαίνιση μπάνιου, φροντίστε να εμπιστευτείτε μια έμπειρη εταιρεία που θα αναλάβει τόσο τη μελέτη όσο και την κατασκευή και συνυπολογίσει τόσο θέματα διακόσμησης όσο και εργονομίας.

Σχετικά Άρθρα

  • Σχεδιάζοντας εσωτερικούς χώρους με απαιτήσεις για ΑΜΕΑ και ηλικιωμένους. Σχεδιάζοντας εσωτερικούς χώρους με απαιτήσεις για ΑΜΕΑ και ηλικιωμένους.

    Οι περισσότερες προδιαγραφές που αφορούν στην εσωτερική αρχιτεκτονική των κατοικιών, όπως για παράδειγμα οι ελάχιστες διαστάσεις του μπάνιου, το ύψος του πάγκου της κουζίνας, το καθαρό άνοιγμα των πορτών, η επικοινωνία μέσω κλιμακοστασίων, ανταποκρίνονται στις ανάγκες του μέσου χρήστη. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο, οι προδιαγραφές αρχίζουν να γίνονται λιγότερο αυστηρές και περισσότερο ευέλικτες καθώς αναγνωρίζονται ολοένα και περισσότερο οι διαφορές μεταξύ των ανθρώπων, για παράδειγμα στην ηλικία, στο φύλο, στη σωματική διάπλαση, στην ψυχολογία, στις ικανότητες κτλ.

    Μια σημαντική κατηγορία χρηστών που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής είναι τα άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ) και τα ηλικιωμένα άτομα. Τα άτομα με ειδικές ανάγκες μπορεί να είναι άτομα με κινητικά προβλήματα, με δυσκολίες όρασης κτλ. Η συγκεκριμένη κατάσταση μπορεί να είναι είτε μόνιμη, είτε προσωρινή, για παράδειγμα ένα άτομο χρειάζεται το αναπηρικό καρότσι για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Τα κινητικά προβλήματα εμφανίζονται τις περισσότερες φορές στη διάρκεια ζωής του ατόμου. Αυτό σημαίνει, ότι ενδεχόμενα να απαιτηθεί στοχευμένη ανακαίνιση σπιτιού προκειμένου να ανταποκρίνονται οι χώροι στις απαιτήσεις του ατόμου.

    Δυστυχώς, πολλές από τις προδιαγραφές που αφορούν στις ελάχιστες διαστάσεις των χώρων, όπως επίσης η ύπαρξη σκαλοπατιών στην κατοικία αλλά και πλήθος υλικών δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες των Αμεα και των ηλικιωμένων ατόμων. Για παράδειγμα, σε περίπτωση ατόμου που κινείται με αναπηρικό καρότσι οι πόρτες, οι διάδρομοι κίνησης, ο ελεύθερος χώρος γύρω από τα έπιπλα, το μπάνιο κτλ, πρέπει να σχεδιαστούν με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να μπορεί να χωρά άνετα το αναπηρικό καρότσι. Το ύψος του πάγκου της κουζίνας πρέπει να μειωθεί στα 71-76 εκ. (από τα 90 εκ) για να μπορεί να χρησιμοποιηθεί το άτομο ενώ κάτω από τον πάγκο ο χώρος πρέπει να είναι ελεύθερος για να χωρά το καρότσι. Τα ράφια, τα ντουλάπια, οι διακόπτες, τα χερούλια των παραθύρων και γενικά τα στοιχεία του χώρου πρέπει να βρίσκονται σε χαμηλότερο ύψος.

    Τα προσβάσιμα σε ΑΜΕΑ κτίρια

    Με το όρο προσβάσιμο περιγράφεται το κτίριο το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί άνετα από άτομα με ειδικές ανάγκες (κυρίως από άτομα με κινητικά προβλήματα). Όταν λέμε χρήση εννοούμε ότι το άτομο μπορεί να μπει μέσα στο κτίριο, να επισκεφτεί του περισσότερους χώρους, να κινηθεί άνετα αλλά και να εξέλθει με ασφάλεια σε περίπτωση ανάγκης (πυρκαγιά, σεισμός) χωρίς της βοήθεια άλλου ατόμου.

    Ωστόσο, ο σχεδιασμός προσβάσιμων κατοικιών σε μεγάλη κλίμακα κρίνεται πολλές φορές μη- εμπορικός και μη- βιώσιμος οικονομικά. Δεν υπάρχει λόγος δηλαδή, να σχεδιάζονται και να κατασκευάζονται προσβάσιμες κατοικίες αν δεν πρόκειται να κατοικηθεί από άτομο με κινητικές δυσκολίες. Για αυτό το λόγο, η τελευταία τάση είναι ο σχεδιασμός κτιρίων που προσαρμόζονται στις ανάγκες του χρήστη.

    Τα κτίρια που προσαρμόζονται στις ανάγκες του χρήστη

    Τα κτίρια που προσαρμόζονται στις ανάγκες του χρήση διαθέτουν όλη την υποδομή (μηχανολογική και κτιριακή) έτσι ώστε να μπορούν να μετατραπούν, εφόσον χρειαστεί, σε προσβάσιμα κτίρια. Ομοίως, όταν η ανάγκη πάψει να υπάρχει το κτίριο μπορεί να επανέλθει στην πρότερη κατάσταση. Ένα παράδειγμα είναι το κλιμακοστάσιο, που με την προσθήκη μηχανισμού ανύψωσης, μπορεί να εξυπηρετήσει άτομα που κινούνται με καρότσι. Η ανακαίνιση με στόχο να ανταποκρίνεται στις ανάγκες ατόμων με κινητικά προβλήματα ή ηλικιωμένων ατόμων μπορεί δεν έχει απαραίτητα υψηλό κόστος. Για φθηνή ανακαίνιση επισκεφτείτε την κατασκευαστική εταιρεία του Ιωάννη Φούσκα.

    Κτίρια για ηλικιωμένους

    Ο σχεδιασμός κτιρίων για άτομα τρίτης ηλικίας αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση των αναγκών των συγκεκριμένων ατόμων. Αυτό μπορεί να συνεπάγεται πολλά και διαφορετικά πράγματα. Ανάλογα με τις ανάγκες, η κατοικία ενδέχεται να πρέπει να υποστηρίξει την πλήρη νοσηλεία του ατόμου στο σπίτι, να παρέχει διευκολύνσεις την επικοινωνία σε περίπτωση ανάγκης, να διαθέτει συστήματα επίβλεψης από τα συγγενικά πρόσωπα κτλ. Γενικά, οι συγκεκριμένες κατοικίες συνιστάται να κατασκευάζονται μέσα στον αστικό ιστό και όχι σε απομονωμένες περιοχές προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες των ηλικιωμένων ατόμων για περπάτημα, ψώνια, επισκέψεις σε ιατρούς, κοινωνικοποίηση κτλ.

  • Μυστικά οργάνωσης της κουζίνας Μυστικά οργάνωσης της κουζίνας

    Μια ιδέα για οικονομική ανακαίνιση κουζίνας είναι σωστή οργάνωση των τροφίμων, των σκευών και των προιόντων με λειτουργικό τρόπο. Πως μπορούμε ωστόσο να οργανώσουμε την κουζίνα μας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο έτσι ώστε να βρίσκουμε τα προϊόντα και τα σκεύη εύκολα και γρήγορα;

  • Ανακαίνιση κουζίνας: επιλογές και σχεδιασμός Ανακαίνιση κουζίνας: επιλογές και σχεδιασμός

    Η κουζίνα αποτελεί αναμφισβήτητα ένα από τα πιο σημαντικά δωμάτια στο σπίτι σας. Θα πρέπει να είναι λειτουργική, άνετη, κομψή και ελκυστική. Η κουζίνα θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τον τρόπο ζωής σας. 

    Η κουζίνα θα πρέπει να εξυπηρετεί τις ανάγκες σας για το μαγείρεμα, την αποθήκευση σκευών και τροφίμων και το χώρο για καθημερινή τραπεζαρία. 

    Πολλοί παράγοντες παίζουν ρόλο στο σχεδιασμό της κουζίνας, αλλά το πρώτο βήμα πριν από την επιλογή ηλεκτρικών συσκευών ή την αναζήτηση επίπλων κουζίνας είναι να θέσετε κάποιους στόχους για το χώρο σας.

    Αρχικά μελετήστε τις μεταβλητές που επηρεάζουν το σχεδιασμό της, όπως

    • Το μέγεθος του χώρου
    • Η θέση και το μέγεθος των ανοιγμάτων
    • Ο τρόπος ζωής σας
    • Ο προϋπολογισμός σας για την ανακαίνιση
    • Η κατάσταση του κτιρίου και των υποδομών

     ανακαίνιση κουζίνας, κόκκινα ντουλάπια κουζίνας, κόκκινη κουζίνα

    Ανακαίνιση κουζίνας Ιλίσια από την κατασκευαστική εταιρεία Ιωάννης Φούσκας

Τελευταίες Απαντήσεις

Decobook.gr

© Copyright 2010 - DecoBook. All Rights Reserved