Εμφάνιση άρθρων βάσει ετικέτας: στυλ διακόσμησης

Ο χώρος που κατοικούμε, είτε πρόκειται για ένα διαμέρισμα σε μια πολύβουη πόλη είτε για μια ήσυχη μονοκατοικία στην εξοχή, και κυρίως ο τρόπος που έχουμε επέμβει στον εσωτερικό χώρο, δηλαδή, τα έπιπλα που έχουμε επιλέξει, τα διακοσμητικά αντικείμενα, τα υφάσματα, τα χρώματα κτλ. αντικατοπτρίζουν αναμφίβολα την προσωπικότητά μας και τον τρόπο ζωής μας.

Ο σχεδιασμός της κουζίνας ξεκινάει με τον καθορισμό των αναγκών μας και την επίλυση των πρακτικών και λειτουργικών ζητημάτων. Εάν κτίζετε καινούργιο σπίτι ή ανακαινίζετε το υφιστάμενο έχετε τη μοναδική ευκαιρία να επανασχεδιάσετε εξολοκλήρου το χώρο, δηλαδή να αλλάξετε τις θέσεις των ηλεκτρικών συσκευών, τις ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, τη διάταξη των επίπλων, τα υλικά του δαπέδου και των τοίχων. Η κατασκευαστική εταιρεία του Ιωάννη Φούσκα μπορεί να σας προτείνει ποιοτική αλλά ταυτόχρονα οικονομική ανακαίνιση κουζίνας. 

Έχετε σκεφτεί ότι η κουζίνα αποτελεί τον χώρο στον οποίο κινείστε τις περισσότερες ώρες της ημέρας εκτελώντας δεκάδες εργασίες, όπως μαγείρεμα, καθαριότητα, αποθήκευση, δείπνο, μικρογεύματα, πρωινό καφέ, βραδινό ποτό, κ.ά. Για τα περισσότερα νοικοκυριά η κουζίνα αποτελεί το βασικό χώρο συγκέντρωσης και συζήτησης γύρω από το τραπέζι του φαγητού. 

Η διακόσμηση της κουζίνας είναι προσωπική υπόθεση. Πριν ξεκινήσει ο επανασχεδιασμός θα πρέπει να σκεφτείτε και να καταγράψετε σε ένα χαρτί τι σας αρέσει από την υφιστάμενη κουζίνα, δηλαδή ποια στοιχεία θα θέλατε να διατηρήσετε ως έχουν. Στη συνέχεια, θα πρέπει να σκεφτείτε και να καταγράψετε ποια στοιχεία θέλετε να αλλάξουν. Αφού λοιπόν έχετε μελετήσει καλά τις ανάγκες σας και τις έχετε καταγράψει σε χαρτί, μπορείτε να αρχίσετε να σκέφτεστε το στυλ της κουζίνας, δηλαδή τα χρώματα, τα υφάσματα, τα υλικά, το στυλ των επίπλων κ.ά. Σημειώστε, ότι η καταγραφή των αναγκών μας αποτελεί μια απαραίτητη διαδικασία που λειτουργεί σαν χάρτης και αποτρέπει λανθασμένες επιλογές, όπως για παράδειγμα να παρασυρθούμε από μια εντυπωσιακή κουζίνα που ωστόσο δεν ταιριάζει στις ανάγκες μας.

 Ανακαίνιση κουζίνας στη Νίκαια από την κατασκευαστική εταιρεία Ιωάννης Φούσκας. 

Art Deco: ένα στυλ πέρα από τα όρια, ένας κόσμος πολυτέλειας και ουτοπίας, η χρυσή εποχή του ’20 και του ’30. Ο όρος φαντασιώνει πλήθος ρομαντικές εικόνες: ο ήχος από κρυστάλλινα ποτήρια κοκτέιλ ανακατωμένος με τη βραχνάδα μιας τζαζ μπάντας σε μεγαλόπρεπα διακοσμημένες αίθουσες χορού, η Αμερικανίδα χορεύτρια Josephine Baker να παρουσιάζει, στο Παρίσι φυσικά, τον «Άγριο Χορό» με την ερωτική συνένωση πρωτόγονων και ευγενών στοιχείων και το κοινό να την αποθεώνει.Ένα ζεστό βράδυ του καλοκαιριού του 1930 έξω από ένα θέατρο του Παρισιού η Josephine μέσα στο υψηλής ραπτικής Vionnet φόρεμα της παρέα με το τσιτά της πηδά στην απαστράπτουσα ασημόλευκη Rolls Royce. Στη συνέχεια αποχωρούν με στυλ και ταχύτητα μέσα στο πνεύμα των καιρών της εποχής Art Deco.

Το γενικότερο ιστορικό, κοινωνικό πλαίσιο

Στο ξημέρωμα του 20ου αιώνα, ο θάνατος της βασίλισσας Βικτώριας το 1901, σηματοδότησε το τέλος της βικτωριανής εποχής, από την άλλη πλευρά η τεχνολογία ανάγκασε το ρυθμό της ζωής να επιταχύνει. Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος τελείωσε το 1911 και τότε η ζωή άλλαξε δραστικά. Ο ενθουσιασμός και η αισιοδοξία της μεσοπολεμικής Ευρώπης και της Αμερικής έδωσαν ζωή σ’ ένα νέο γοητευτικό και κομψό ύφος διακόσμησης για όλους, που δεν ήταν άλλο από την Art Deco, τη διακοσμητική τέχνη.

Η εποχή της Art Deco ήταν γεμάτη αντιθέσεις: η οικονομική ύφεση, οι κοινωνικές συγκρούσεις, οι πορείες πείνας, η πολιτική μάχη μεταξύ του κομμουνισμού και του φασισμού από τη μία πλευρά. Από την άλλη πλευρά η ηλεκτρική ενέργεια, τα τηλέφωνα που κατέκλυσαν τον κόσμο, τα υπερωκεάνια που διέσχιζαν τον Ατλαντικό, η πρώτη πτήση πάνω από τη Μάγχη, τα τρένα που όργωναν τις ηπείρους, καθώς η ταχύτητα έγινε το must της νέας εποχής. Ο ρόλος των γυναικών άλλαξε με τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Απόκτησαν το δικαίωμα ψήφου, πολλές έκοψαν κοντά τα μαλλιά τους, εμφανίστηκαν μακιγιαρισμένες σε δημόσιους χώρους. Άρχισαν να καπνίζουν και να οδηγούν αυτοκίνητα. Κόντρα σ’ αυτό το ταραγμένο και τραυματικό υπόβαθρο η Art Deco σφυρηλάτησε την ταυτότητα της.

Το καλλιτεχνικό ρέυμα Art Deco

Η Art Deco, γεννήθηκε το 1925 και αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα καλλιτεχνικά ρεύματα της εποχής. Ο όρος Art Deco υιοθετήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1960, όταν το στυλ γνώρισε την πρώτη του αναβίωση. Προήλθε από τη συντόμευση του τίτλου της έκθεσης του1925 ‘Exposition Internationale des Arts Decoratifs Industriels et Modernes’ στο Παρίσι, σε μια προσπάθεια της Γαλλίας να αναδειχθεί κυρίαρχη, σε θέματα γούστου και προϊόντων πολυτελείας. Δεκαέξι εκατομμύρια πολίτες της Ευρώπης, συνέρρευσαν στην «πόλη του φωτός», ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα της για να γιορτάσουν τη ζωή στον μοντέρνο κόσμο. Σήμερα με τον όρο Art Deco αναφερόμαστε σε ένα συνδυασμό στυλ από τις δεκαετίες του 1920 και 1930. Διάσημοι καλλιτέχνες συνέβαλλαν στον καθορισμό του στυλ, όπως ο Erté, o Adolphe Mouron (aka Cassandre) και η Tamara de Lempicka.

Η Art Deco κατέκλυσε την αρχιτεκτονική, το σχεδιασμό εσωτερικών χώρων, τη μόδα, τα έπιπλα, το σχέδιο υφάσματος και εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο, γιατί πρόσφερε διέξοδο για φυγή από την καθημερινότητα και ψευδαίσθηση πολυτελών απολαύσεων για όλους. Άντλησε έμπνευση από πολλές πηγές, χώρους και εποχές. Από το design, από στοιχεία παρμένα από το κίνημα του Art Nouveau από την υψηλή ραπτική και το Bauhaus.

"HotelEdenTagSmCrop" by Dafalias - Own work. Licensed under Public Domain via Wikimedia Commons - link

Ενσωμάτωσε την αφαιρετικότητα και την απλούστευση των avant-gard κινημάτων τέχνης, του κυβισμού, του ρωσικού κονστροκτιβισμού και του ιταλικού φουτουρισμού. Οι επιρροές δεν είναι όλες σύγχρονες της. Η ανακάλυψη των θησαυρών του Τουταγχαμών το 1922, διέγειραν μια γοητεία για την Αρχαία Αίγυπτο, που μαζί με το αυξανόμενο ενδιαφέρον για την Ανατολή, την Αφρική και τους πολιτισμούς των Μάγια και των Αζτέκων, αναγνωρίζεται στα χαρακτηριστικά του στυλ. Η αφομοίωση των τάσεων γινόταν πολύ εύκολα σχεδόν φυσικά.

Αυτή η συγχώνευση της ιστορίας και της μοντέρνας τέχνης έδωσε στην Art Deco το μοναδικό χαρακτήρα της. Τελικά, αυτός ο κόσμος της υπεραφθονίας, της ζωτικότητας και της ομορφιάς ήταν ένας κόσμος της φαντασίας, ένας κόσμος διαφυγής. Η Art Deco θεωρείται το στυλ της εκλεπτυσμένης φινέτσας. Δημιούργησε αντικείμενα πολυτελείας από ελεφαντοστούν και δέρμα καρχαρία αλλά και προϊόντα μαζικής παραγωγής από πλαστικό, καθρέπτη, αλουμίνιο.

Αξιοποιήθηκε στην υψηλή ραπτική, στο κόσμημα και στις διακοσμητικές τέχνες δημιουργώντας κατάλληλο σκηνικό για την πολυτελή χλιδάτη ζωή των πλουσίων της εποχής. Σχετίστηκε με εικόνες εξωτικών υλικών, jazz, αεροπλάνων, γυαλισμένων αυτοκινήτων. Η γραμμή της αναγνωρίστηκε σε υπερπολυτελή υπερωκεάνια και σε κομψά τρένα της Κράισλερ.

"1941 Packard 180 Formal Sedan". Licensed under CC BY-SA 3.0 via Wikimedia Commons - link

Μέσα από τα προϊόντα μαζικής παραγωγής και η μεσαία τάξη μπορούσε να απολαύσει το νέο στυλ στα καθημερινής χρήσης αντικείμενα, όπως τα επιτραπέζια σκεύη, τα ψυγεία, τα ραδιόφωνα Air-King, η ηλεκτρική σκούπα Electrolux, ακόμη και το μπουκάλι της coca cola, που σχεδιάστηκε από τον Raymond Loewy. Οι αφίσες και τα διαφημιστικά σποτ, οι γκλάμορους ταινίες του Χόλυγουντ, εισέβαλλαν στη ζωή των περισσοτέρων ανθρώπων, υπόσχοντας τους το όνειρο.

Το είδος των υλικών που χρησιμοποιούνται στην Art Deco είναι ανοξείδωτος χάλυβας, λάκα, αλουμίνιο, διακοσμημένο ξύλο, γυαλί, πλαστικό, δέρμα καρχαρία ακόμη και ζέβρας. Η χρήση αυτών των σκληρών, μεταλλικών υλικών αποθεώνει την εποχή των μηχανών.

Το Art Deco θεωρείται η νεωτεριστική απάντηση στο στυλ Art Nouveau που χαρακτηριστικό του είναι οι ρευστές φυσικές φόρμες. Η έκταση του Art Deco κυμαίνεται από το εξεζητημένο και το εξωτικό μέχριντα όρια του κιτς, από το σατέν και τις γούνες στο καλογυαλισμένο ξύλο και τις στιλπνές μαύρες λάκες. Πολυτελές και αεροδυναμικό, φαίνεται να αναδεικνύεται πέρα από αντίδραση στο Art Nouveau, αλλά και ως εξέλιξή του.

Διατηρεί τα ίδια κλασσικά και φυσικά μοτίβα, αλλά τα απλοποιεί ανάγοντας τα σε γεωμετρικά σχήματα, που εκφράζονται με παράλληλες ευθείες ή ζιγκ ζαγκ γραμμές. Ξεφορτώνεται το φλύαρο διάκοσμο και τα παστέλ χρώματα και στρέφεται στα μοντέρνα υλικά και τα τολμηρά χρώματα. Η χρήση της στιλπνής στυλιζαρισμένης φόρμας, η δυναμική απλότητα της γραμμής, η έκρηξη των ζωηρών χρωμάτων και τολμηρών γεωμετρικών σχημάτων είναι το σήμα κατατεθέν αυτού του στυλ.

"Municipal Auditorium art deco chandelier" by User:Charvex - Own work (Photo by author). Licensed under Public Domain via Wikimedia Commons - link

Ο μοντερνισμός, μια περισσότερο διανοούμενη και αυστηρή εκδοχή του design αυτής της περιόδου, αποτέλεσε πρόσφατα το αντικείμενο μεγάλης συζήτησης. Εστιάζοντας στις απόψεις περί λειτουργικότητας και οικονομίας, ο μοντερνισμός μοιράζεται πολλές από τις στιλιστικές τάσεις της Art Deco, αλλά η Art Deco πέτυχε να αξιοποιήσει το εφήμερο και να του δώσει διάρκεια.

Η ευελιξία του νέου στυλ και η ιδιότητα του να προσφέρει προϊόντα διαφορετικής ποιότητας σε διαφορετικό είδος κοινού το βοήθησαν να αποφύγει την οικονομική ύφεση της εποχής (κραχ του ’29). Αντίθετα το εδραίωσαν στην θλιβερή καθημερινότητα των ανθρώπων καθώς τους πρόσφερε τρόπους απατηλής πολυτελούς ζωής πίσω από τις λαμπερές επιφάνειες των φθηνών υλικών.

Το 1941 η ανθρωπότητα οδηγήθηκε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τότε σηματοδοτείται το τέλος αυτού του παγκόσμιου στυλ με το μοντέρνο πνεύμα, που συνδέθηκε με την τεχνολογία, την πρόοδο, την αισιοδοξία, το ελεύθερο πνεύμα. Η κληρονομιά του, εντούτοις, είναι μια κληρονομιά μεγάλης ομορφιάς, τέχνης και φαντασίας.

Το Wabi-Sabi δεν αφορά κάποιο «καινούργιο» στυλ διακόσμησης ούτε πρόκειται για μια σειρά συμβουλών και κανόνων για τη διαρρύθμιση των επίπλων στο χώρο. Το Wabi-Sabi σε αντίθεση με το Feng Shui δεν παρέχει πρακτικές συμβουλές, του τύπου "τοποθετήστε καθρέφτες για τύχη" ή "προσανατολίστε το κρεβάτι σας προς μια κατεύθυνση». Το Wabi-Sabi είναι στην πραγματικότητα ένα φιλοσοφικό ρεύμα, ένας τρόπος ζωής και σκέψης, όπου ο άνθρωπος αντιμετωπίζει την καθημερινότητά του με ταπεινότητα και βαθιά εκτίμηση για τη ζωή.

γράφει η Αναστασία Δούκη

διακοσμήτρια

γράφει η Αναστασία Καλτσά - Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε

Περισσότερο από ένα απλό στυλ σχεδιασμού, ο μινιμαλισμός απαιτεί ένα συγκεκριμένο τρόπο ζωής. Υπογραμμίζει ουσιαστικά τη μορφή και τη δομή.

Ενώ πολλοί άνθρωποι τείνουν να συνδέουν το μινιμαλισμό με τη ζωγραφική, το κίνημα αυτό συναντάται και στη δημιουργία μουσικών συνθέσεων, σε θεατρικές παραστάσεις ακόμη και στην εσωτερική διακόσμηση. Σε όλες τις περιπτώσεις ο μινιμαλισμός ορίζεται ως η εξάλειψη όλων των στοιχείων που θεωρούνται περιττά έτσι ώστε να επιτρέπεται η ανάδειξη των ουσιωδών χαρακτηριτικών.

Ο μινιμαλισμός και η επιρροή του σε διάφορες μορφές τέχνης:

Όσον αφορά τη ζωγραφική ο μινιμαλισμός φαίνεται να γεννήθηκε στις αρχές του αιώνα, στην εποχή του μοντερνισμού και να κέρδισε την μεγαλύτερη επιρροή του μετά το τέλος του Β’ παγκοσμίου πολέμου. Ενώ οι δυσφημιστές του μινιμαλισμού θεωρούν όταν από τα έργα απουσιάζει το βάθος και η έκταση, οι υποστηρικτές αυτής της μορφής τέχνης βλέπουν ότι τα έργα των μινιμαλιστών εστιάζουν στα βασικά στοιχεία χωρίς αυτά να "κρύβονται" από τα δευτερέυοντα στοιχεία.

Οι τέχνες του θεάματος επίσης έχουν χρησιμοποιήσει την ιδέα του μινιμαλισμού. Αντί να βασίζονται στην επεξεργασία των σκηνικών για να δώσουν την ατμόσφαιρα και το ύφος σε μία παράσταση, η κίνηση και η παρουσίαση των ηθοποιών είναι υπεύθυνη για τον καθορισμό του χρόνου, της τοποθεσίας και της κατεύθυνσης του έργου. Αυτή η μινιμαλιστική προσέγγιση συχνά θεωρείται πρόκληση και "δώρο Θεού" για έναν ηθοποιό, καθώς αποτελεί ο ίδιος το ισχυρότερο μέσο για τη διαμόρφωση των εικόνων στο μυαλό του κοινού.

Ο μινιμαλισμός έχει επηρεάσει και άλλες μορφές τέχνης. Η μουσική, η λογοτεχνία και η αρχιτεκτονική, όλες περιέχουν παραδείγματα επιρροής του μινιμαλισμού. Ουσιαστικά, οποιοδήποτε περιβάλλον που διατηρείται σε μια κατάσταση απλή, που περιέχει μόνο τα βασικά στοιχεία και είναι απαλλαγμένο από διακοσμητικά στοιχεία μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει μινιμαλιστικό χαρακτήρα.

Ιστορία του μινιμαλισμού

Ο όρος μινιμαλισμός χρησιμοποιήθηκε αρχικά από τον David Burlyuk σε έναν κατάλογο έκθεσης για τα έργα ζωγραφικής του John Graham στη στοά Dudensing στη Νέα Υόρκη το 1929.

Ο μινιμαλισμός μπορεί να ανιχνευθεί από τον 18ο αιώνα όταν ο Goethe κατασκεύασε ένα Alatar καλής τύχης το οποίο το αποτελούσαν ένας κύβος και μία σφαίρα από πέτρες. Επιπλέον στη δεκαετία του ’20 καλλιτέχνες όπως ο Malevich και ο Duchamp δημιούργησαν έργα που παρέπεμπαν σε μινιμαλιστικές προθέσεις.

Ο μινιμαλισμός προέκυψε ως μία αντίδραση ενάντια στην υπερβολική ποσότητα και αλαζονεία του αφηρημένου εξπρεσιονισμού, έχει επιρροές από την Pop Art, τον κυβισμό και την Land Art λόγω της χρήσης των απλών μορφών. Επίσης εμπνεύστηκε και από τους Ρώσους Suprematists όπως ο Kasimir Malevich.

Ο μινιμαλισμός είναι μία κίνηση που γεννήθηκε στην Αμερική και προήλθε κυρίως από την δουλειά του Frank Stella του οποίου οι μαύροι πίνακες εκτέθηκαν πρώτη φορά στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στην Νέα Υόρκη το 1959 και ενέπνευσαν πολλούς καλλιτέχνες να απορρίψουν την εκφραστική τέχνη του παρελθόντος. Παρόλο που δεν ήταν ποτέ μία οργανωμένη κίνηση η μινιμαλιστική τέχνη έγινε κυρίαρχη στην γλυπτική αν και υπάρχουν και πολλοί μινιμαλιστικοί ζωγράφοι. Η έκθεση που έγινε στην Νέα Υόρκη το 1966 και είχε τον τίτλο “Primary Structures” ήταν ένα γεγονός-κλειδί στην ιστορία της κίνησης.

Μερικά αντιπροσωπευτικά μινιμαλιστικά έργα:

Εκπρόσωποι του μινιμαλισμού:

Μερικοί από τους διασημότερους μινιμαλιστές είναι ο Dan Flavin, ο Carl Andre, ο Donald Judd και ο Sol LeWitt, οι ζωγράφοι Ellsworth Kelly και Frank Stella, οι αρχιτέκτονες John Pawson και Ludwig Mies van der Rohe.

Οι μινιμαλιστικοί καλλιτέχνες ήθελαν οι θεατές τους να δουν τη δουλειά τους χωρίς να αποσπάται η προσοχή από τη σύνθεση, το θέμα και τα άλλα στοιχεία της παραδοσιακής εργασίας. Το μέσο και τα υλικά της εργασίας ήταν η πραγματικότητα του έργου.

Οι μινιμαλιστές απέρριψαν την ιδέα ότι η τέχνη πρέπει να απεικονίσει την προσωπική έκφραση του δημιουργού. Μάλλον οι καλλιτέχνες θεώρησαν ότι η προσωπική αντίδραση του θεατή στο έργο τους ήταν εξαιρετικά σημαντική και προσπάθησαν έτσι να αποβάλουν την παρουσία του δημιουργού από την εργασία τους.

Ο μινιμαλισμός εξέτασε τη φύση της τέχνης και της θέσης της στην κοινωνία. Αν και μερικοί έκριναν τη μινιμαλιστική τέχνη ως απρόσιτη και άγονη, άλλοι είδαν την επαναστατική έννοια της καθαρής καλαισθησίας και της ισχυρής επιρροής που η μινιμαλιστική θεωρία είχε στη μεταμοντέρνα τέχνη.

Το κίνημα της υπερβολής, του πλούτου, του δράματος, της έντονης θεατρικότητας συνεχίζει να προκαλεί στο θεατή έντονα συναισθήματα.

Μετά την Αναγέννηση και ειδικότερα το Μανιερισμό στην Ευρώπη του 17ου αιώνα και για δύο περίπου αιώνες (1600-1750) το μπαρόκ αποτέλεσε το νέο τρόπο έκφρασης που ξεκίνησε από τη Ρώμη και εξαπλώθηκε παντού κυρίως στις καθολικές χώρες.

Η επιτυχία του οφείλεται και στη στήριξη που του πρόσφερε η Καθολική Εκκλησία, γιατί το πληθωρικό και δραματικό ύφος του στις θρησκευτικές αναπαραστάσεις προκαλούσε το δέος στους πιστούς.

Αυτό εξυπηρετούσε την Αντιμεταρρύθμιση (Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία) για προπαγάνδα ενάντια στην Μεταρρύθμιση και τον Προτεσταντισμό.

Ταυτόχρονα η αριστοκρατία και η βασιλική εξουσία ικανοποιούσε τη ματαιοδοξία της με το επιβλητικό ύφος της μπαρόκ αρχιτεκτονικής στα κτίρια και τα χλιδάτα παλάτια για να εντυπωσιάσει και να επιβληθεί.

Ο όρος μπαρόκ προέρχεται από την πορτογαλική λέξη barocco, που σημαίνει το ακανόνιστο μαργαριτάρι, ενώ η γαλλική λέξη baroque σημαίνει αλλόκοτος ή παράδοξος.

Εκτός από τις εικαστικές τέχνες και την αρχιτεκτονική ο όρος μπαρόκ χαρακτήριζε τη μουσική και τη λογοτεχνία της εποχής.

Η εποχή του μπαρόκ χωρίζεται σε τρεις φάσεις την πρώιμη (1600-1640), την υψηλή (1640-1680) και την όψιμη (1680-1750).

Το πρώιμο μπαρόκ εξελίχθηκε κάτω από την παπική προστασία στη Ρώμη, όπου ο Carracci και ο Caravaggio διαφοροποιήθηκαν από τους μανιεριστές ζωγράφους, ενώ στην αρχιτεκτονική οι προσόψεις του Carlo Maderno οργανώθηκαν με μια πιο γλυπτική διαμόρφωση (Ναός της Αγίας Σουζάνας και Βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη).

Το υψηλό μπαρόκ χαρακτηρίζεται από πληθωρικές τάσεις στην αρχιτεκτονική με καλύτερους εκπροσώπους τον Bernini, που διακρίθηκε και στη ζωγραφική και τον Borromini, ενώ ο da Cortona διακρίθηκε στη ζωγραφική. Αυτή την περίοδο διεθνοποιείται το στυλ με την εμφάνιση εξαιρετικών ζωγράφων, όπως ο Rembrandt, ο Rubens, ο Velázquez.

Κατά την όψιμη εποχή του το ιταλικό μπαρόκ χάνει την καλλιτεχνική κυριαρχία του από το γαλλικό χάρις κυρίως στην προστασία που του προσέφερε ο Λουδοβίκος XIV. Το στυλ έγινε επίσης δημοφιλές στη Γερμανία και Αυστρία με την εμφάνιση νωπογραφιών του Tiepolo. Από την Ευρώπη το μπαρόκ διαδόθηκε πέρα από τον Ατλαντικό και εξαπλώθηκε στην Αμερική.

Βαθμιαία όμως οι επιβλητικές και πομπώδεις φόρμες του παραχώρησαν τη θέση τους στα ελαφρύτερα και με μεγαλύτερη χάρη περιγράμματα του ροκοκό.

Γενικά χαρακτηριστικά

Οι καμπύλες γραμμές σε όλες τις μορφές τους στις εικαστικές τέχνες εναντιώνονται στην αυστηρότητα της ευθείας γραμμής της ιταλικής Αναγέννησης.

Οι διαπλεκόμενοι όγκοι των κτιρίων διαμορφώνουν αναδιπλούμενους χώρους, στους οποίους υπάρχει αυστηρή ιεράρχηση, διαρκής κίνηση και διάκοσμος που ενσωματώνει όλες τις τέχνες.

Ζωγραφική, γλυπτική και αρχιτεκτονική αλληλένδετες στη γενική διάρθρωση του κτιρίου, δημιουργούν χώρους που προκαλούν στο θεατή συναισθήματα και ψυχολογία για ενεργή συμμετοχή στα δρώμενα μέσα στο χώρο.

Ο περίτεχνος διάκοσμος σε θόλους και οροφές δημιουργούν ψευδαισθήσεις για τη μορφή των επιφανειών.

Το φως με την έντεχνη εκμετάλλευση του δημιουργεί έντονες φωτοσκιάσεις που προσφέρουν την απαραίτητη δραματικότητα στο χώρο.

Αρχιτεκτονική

Το μπαρόκ στην αρχιτεκτονική εμφανίστηκε ως αντίδραση στην άκαμπτη συμβατικότητα του κλασικισμού της ιταλικής Αναγέννησης, με τις καμπύλες γραμμές και το διάκοσμο, τις φωτοσκιάσεις.

Τα έργα είναι μεγάλης κλίμακας, όπως η πλατεία του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη από τον Bernini. Άλλοι σημαντικοί μπαρόκ αρχιτέκτονες είναι ο Francesco Borromini, ο Pietro da Cortona, και ο Giovanni Guarini στην Ιταλία. Ο Louis Le Vau και ο Jules Hardouin-Mansart στη Γαλλία, οι αδελφοί Asam και ο Balthasar Neumann στη βόρεια Γερμανία, ο Sir Christopher Wren στην Αγγλία.

Η εξωστρέφεια του μπαρόκ συνδέεται με την αλλαγή στην αντίληψη για το κτίριο και τη θέση του στην πόλη του 17ου αιώνα. Το κτίριο εντάσσεται στο περιβάλλον του, οπότε ο εξωτερικός δημόσιος χώρος διαμορφώνεται βάσει σχεδιασμού.

Έτσι εμφανίζονται οι μπαρόκ πλατείες που αντιμετωπίζονται σαν σκηνικά σύμφωνα με τη θεατρικότητα και τη μεγαλοπρέπεια που επιτάσσει το στυλ. Οι ανδριάντες μοναρχών και στρατηγών και οι μνημειώδεις κρήνες (Fontana di Trevi) αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία των πλατειών αυτών. Χαρακτηριστικές πλατείες οι Piazza Navona στη Ρώμη, η Place Vendôme στο Παρίσι, οι πλατείες της Νάπολι.

Ζωγραφική

Ο Michelangelo Merisi da Caravaggio με τις δυνατές συνθέσεις του και την καταλυτική παρουσία του φωτός είναι πρώιμος εκπρόσωπος της μπαρόκ ζωγραφικής. Βέβαια η οικογένεια Carracci και ο Guido Reni θεωρούνται τυπικοί εκπρόσωποι του πρώιμου μπαρόκ, καθώς δημιούργησαν οπτικές απάτες στην αρχιτεκτονική διακόσμηση με τις μεγάλης κλίμακας αναπαραστάσεις στις οροφές ή τους τοίχους, όπου με τη χρήση της προοπτικής και των φωτοσκιάσεων δίνουν την εντύπωση ότι ο χώρος εκτείνεται στο άπειρο και ο θεατής συγχέει τα όρια του πραγματικού και του φανταστικού.

Τα έργα των Pietro da Cortona και του Il Guercino αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα του ώριμου, 'υψηλού' μπαρόκ. Στη Φλάνδρα το μπαρόκ εκπροσωπούν ο Peter Paul Rubens και ο Anthony van Dyck, ενώ στην Ισπανία ο Diego Velázquez και ο José Ribera. Στην προτεσταντική Ολλανδία όπου η μεσαία τάξη και όχι η Εκκλησία είχε υπό την προστασία της το μπαρόκ, εκπρόσωποι του ήταν ο Rembrandt, ο Jοhan Vermeer και ο Frans Hals.

Γλυπτική

Η γλυπτική συμβάλλει στη δημιουργία οπτικών παραισθήσεων με αγάλματα και διακοσμητικά στοιχεία στον εσωτερικό χώρο και τις όψεις των κτιρίων να μην επιτρέπουν την ανάδειξη της δομικής κατασκευής τους.

Κύριοι εκπρόσωποι της γλυπτικής μπαρόκ ο Bernini, του οποίου το έργο 'Η Έκσταση της Αγίας Θηρεσίας' αποτελεί εξαιρετικό παράδειγμα έκδηλου συναισθηματισμού. Επίσης μπαρόκ γλύπτες και οι Γάλλοι Pierre Puget και Antoine Coysevox.

Μουσική

Στη μουσική το μπαρόκ ανιχνεύεται στην Καμεράτα, μια συντροφιά ποιητών και μουσικών που αναβίωσαν τα στοιχεία του ελληνικού δράματος και ανέπτυξαν τη μορφή της όπερας στη Φλωρεντία.

Η σονάτα, σουίτα, και το κοντσέρτο-γκρόσο εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της περιόδου μπαρόκ. Αναπτύχθηκαν επίσης οι φωνητικές μορφές της όπερας, το ορατόριο, η καντάτα. Στους μπαρόκ συνθέτες συγκαταλέγονται ο Girolamo Frescobaldi και ο Antonio Vivaldi στην Ιταλία, ο Johann Pachelbel και ο Johann Sebastian Bach στη Γερμανία και ο George Frideric Handel στην Αγγλία.

γράφει η Μαρία Κακουλίδου - Μηχανικός Ανακαίνισης και Αποκατάστασης Κτιρίων.

Επιστροφή στα ιδεώδη και τις αρχές της τέχνης και της αρχιτεκτονικής των κλασσικών χρόνων.

Ο Νεοκλασικισμός (1760-1840) στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στη Γαλλία από το τέλος του 18ου και τις δυο πρώτες δεκαετίες 19ου αιώνα. Πηγή έμπνευσης του Νεοκλασικισμού αποτέλεσαν τα ευρήματα από τις πρόσφατες ανασκαφές στην Πομπηία, μιας άριστα διατηρημένης αρχαίας ρωμαϊκής πόλης, με σπίτια πολύχρωμα και περίτεχνα διακοσμημένα με τοιχογραφίες.

Το διεθνές στυλ γεννήθηκε ως απάντηση στα περίκομψα και διακοσμητικά αυλικά αισθητικά ρεύματα του Μπαρόκ και του Ροκοκό. Η ανερχόμενη μεσαία κοινωνική τάξη αναζητεί νέα ηθικά και αισθητικά πρότυπα και βρίσκει ενδιαφέρον στα λιτά πρότυπα της αρχαίας Ελλάδας, των Ετρούσκων, της Αιγύπτου και της Ρώμης. Στην Αγγλία ο αρχιτέκτονας Robert Adam (1728-1792) δημιουργεί ένα εκλεπτυσμένο νεοκλασικό στιλ, που σιγά-σιγά εξελίσσεται στην αντιγραφή αρχαίων διακοσμητικών στοιχείων, φτάνοντας στις αρχές του 19ου αι. στο στιλ regency (= αντιβασιλεία, 1811-1820).

Τα νεοκλασικά εγγλέζικα σπίτια περιλαμβάνουν μια μεγάλη ποικιλία από καρέκλες με θαυμάσιες, λεπτές, ξυλόγλυπτες πλάτες αρχαϊκής έμπνευσης (σε σχήμα λύρας, αμφορέα κ.τ.λ.).

Τα έπιπλα regency διακοσμούνται με φτερωτούς δράκους και σφίγγες, έχουν μπρούντζινα επιστόμια με μορφή κεφαλής λιονταριού και τα πόδια τους μοιάζουν συχνά με οπλές και νύχια ζώων. Αν και τα έπιπλα αυτού του στιλ είναι αρκετά βαριά, βρίσκουν τη θέση τους στις σύγχρονες κατοικίες που αγαπούν την εκκεντρικότητα.

Ο Νεοκλασικισμός φιλοδοξεί να αποκαταστήσει το αυστηρό ήθος της αρχαίας τέχνης και την αρμονία που πηγάζει από το μέτρο, την τάξη, τη συμμετρία, τις αναλογίες. Οι πρωταγωνιστές της Γαλλικής Επανάστασης, που θεωρούσαν τους εαυτούς τους γνήσιους απογόνους των ηρώων της Αρχαιότητας, βρήκαν στον Νεοκλασικισμό την ιδανική έκφραση των ιδεών τους.

Ο Νεοκλασικισμός, σε ότι αφορά την αρχιτεκτονική, εκδηλώθηκε για πρώτη φορά το 17ο αιώνα στην Ιταλία, για να εξαπλωθεί το 18ο αιώνα σε όλη σχεδόν την Ευρώπη, με κύρια χαρακτηριστικά τη χρησιμοποίηση κιόνων (columns) και κιονoκράνων (capital), αετωμάτων (pediments), ζωοφόρων (friezes) και κλασικών διακοσμητικών μοτίβων. Στην Ελλάδα ο νεοκλασικισμός συμπίπτει με την άφιξη του πρώτου βασιλιά, του Βαυαρού πρίγκιπα Όθωνα (1833-1862 ).

Στην Ελλάδα το νεοκλασικό στυλ αποκτά τη δική του δυναμική και ιδιαιτερότητα, με κύρια χαρακτηριστικά την αναβάπτιση στα κλασικά πρότυπά του, την πλατιά αποδοχή του που ξεπερνά τα μνημειακά κτίσματα και τα εύπορα στρώματα για να φθάσει ως την ευρεία μάζα του πληθυσμού και τέλος τη μακρά διάρκειά του, που φτάνει ως τον Μεσοπόλεμο.

Μνημειώδη έργα Νεοκλασικής αρχιτεκτονικής είναι ο ναός της Αγίας Μαγδαληνής στο Παρίσι (La Madeleine) , έργο των Ντ` Ιβρί και Κουτίρ, το "Ανάκτορο των Νερών" (Palace on the Water) στη Βαρσοβία, τα Θέατρα της Μόσχας (The Bolshoi Theatre )και της Πετρούπολης , το Καπιτώλιο της Ουάσιγκτον (Capitol Hill) κ.ά.

Στην Ελλάδα η νωπογραφία της ζωφόρου στο πανεπιστήμιο της Αθήνας, έργο του Αυστριακού ζωγράφου Carl Rahl αποτελεί εξαιρετικό δείγμα νεοκλασικισμού.

Ο κυριότερος ζωγράφος του Νεοκλασικισμού στη Γαλλία υπήρξε ένας καλλιτέχνης που ήταν ταυτόχρονα επαναστάτης Ιακωβίνος, ήταν ο Jacques-Louis David (1748-1825). Ένας άλλος σημαντικός εκπρόσωπος του Νεοκλασικισμού ήταν ο Jean Auguste Dominique Ingres (1780-1867). Στην Ιταλία ήταν ο Andrea Appiani, ο Ludovico Lipparini,κλπ.

Στη Γλυπτική, αντιπροσωπεύεται από τον Antonio Canovas το μεγαλύτερο νεοκλασικό γλύπτη· ακολουθεί ο Δανός Bertel Thorvaldsen, ο John Flaxman , ο Josiah Wedgwood στα κεραμικά ενώ στην Ελλάδα είναι ο Δημήτριος Φιλιππότης κλπ.

Στη λογοτεχνία βρίσκουμε τους πρώτους τόνους νεοκλασικισμού σε μερικά ποιήματα και τραγωδίες του Friedrich von Schiller ή στα ποιήματα του Johann Wolfgang von Goethe (τα μετά το 1775) ή ακόμα στους "Ύμνους" του Johann Christian Friedrich Hölderlin και στα έργα του ελληνιστή Αντρέ Σενιέ. Περισσότεροι νεοκλασικοί εμφανίζονται ο Ugo Foscolo (Ιταλός από Ελληνίδα μητέρα) και ο Ανδρέας Κάλβος, κυρίως με τα έργα "Χάριτες" (του πρώτου) και "Ωδές" (του δεύτερου). Θα μπορούσαμε να πούμε ότι και ο Σολωμός επηρεάστηκε κάπως από το νεοκλασικισμό, τουλάχιστον όσο δείχνουν οι ωδές του στο Μάρκο Μπότσαρη και στο Λόρδο Βύρωνα, αλλά τελικά τον κύριο ρόλο στη διαμόρφωση της ποίησής του διαδραμάτισε η ρομαντική ψυχοσύνθεσή του.

https://galeasarah13.blogspot.com/2014/11/art-deco-blog-6.html

Art Deco: ένα στυλ πέρα από τα όρια, ένας κόσμος πολυτέλειας και ουτοπίας, η χρυσή εποχή του ’20 και του ’30. 

γράφει η Μαρία Κακουλίδου - Μηχανικός Ανακαίνισης και Αποκατάστασης Κτιρίων.

Το στυλ ροκοκό εμφανίστηκε στη Γαλλία στις αρχές του 18ου αιώνα, ως συνέχεια του μπαρόκ στυλ. Η καθιέρωση του συνέπεσε χρονικά με τη βασιλεία του Λουδοβίκοu ΙΕ. Σε αντίθεση με τα βαρύτερα θέματα και τα πιο σκούρα χρώματα του μπαρόκ, το ροκοκό είναι ανάλαφρο ενώ τα χρώματα του είναι πολύ φωτεινά και διάφανα χωρίς βαθιές φωτοσκιάσεις. Τα μοτίβα του ροκοκό εστίαζαν στην ανέμελη αριστοκρατική ζωή, στην ρομαντική διάθεση και τη φύση παρά στις ηρωικές μάχες ή στις θρησκευτικές προσωπικότητες που υπήρχαν στο μπαρόκ. Το ροκοκό διήρκησε μόνο τρείς με τέσσερις δεκαετίες γι αυτό και στα μέσα του 18ου αιώνα είχε κιόλας ξεπεραστεί από το Νεοκλασικό στυλ.

Ιστορική ανάπτυξη

Το Ροκοκό αναπτύχθηκε πρώτα στην εσωτερική διακόσμηση. Η λεπτότητα των σχεδίων του ροκοκό θεωρείται ως μία αντίδραση στις υπερβολές του μπαρόκ. Η καλλιτεχνική αλλαγή καθιερώθηκε πρώτα στο βασιλικό παλάτι και στη συνέχεια σε όλη την υψηλή γαλλική κοινωνία. Το 1730 στη Γαλλία το ροκοκό είχε μεγάλη ανάπτυξη. Το στυλ εξαπλώθηκε από Γάλλους καλλιτέχνες έγινε εύκολα αποδεκτό από τα Καθολικά μέρη της Γερμανίας, τη Βοημία, και την Αυστρία, όπου συγχωνεύθηκε με τη ζωντανή γερμανική παράδοση του μπαρόκ. Ιδιαίτερα στα νότια, το γερμανικό ροκοκό εφαρμοζόταν με ενθουσιασμό στις εκκλησίες και τα παλάτια.

Στην Ιταλία, το τέλος του μπαρόκ στυλ του Borromini και Guarini έδωσε την αρχή για το ροκοκό στο Τορίνο, τη Βενετία, τη Νάπολη και τη Σικελία, ενώ οι τέχνες στην Τοσκάνη και τη Ρώμη παρέμεναν προσκολλημένες στο μπαρόκ. Από το 1780, το ροκοκό είχε φύγει από τη μόδα στη Γαλλία, αντικαταστάθηκε από την τάξη και την σοβαρότητα των Νεοκλασικών καλλιτεχνών, όπως ο Jacques Louis David. Υπήρξε μια ανανέωση του ενδιαφέροντος για το ροκοκό μεταξύ 1820 και 1870. Οι Άγγλοι πρωτοστάτησαν στην αναβίωση του "Λουδοβίκου ΙΔ΄ στυλ" όπως λεγόταν, και κατέβαλλαν υψηλές τιμές για μεταχειρισμένα είδη πολυτελείας που μετά βίας θα μπορούσαν να πωληθούν στο Παρίσι.

Έπιπλα και διακοσμητικά στοιχεία

Τα ανάλαφρα σχέδια του ροκοκό είναι πιο ευπαρουσίαστα σε μικρότερη κλίμακα, έτσι η τέχνη του γαλλικού ροκοκό κυριάρχησε στους εσωτερικούς χώρους. Τα μεταλλικά αντικείμενα, οι πορσελάνινες φιγούρες, και ειδικά τα έπιπλα είχαν ιδιαίτερη απήχηση από την υψηλή κοινωνία της Γαλλίας που διακοσμούσε τα σπίτια της συμφώνα με το νέο στυλ.

Το στυλ ροκοκό χρησιμοποιούσε ιδιαιτέρως την ασυμμετρία, μια 'γεύση' πρωτόγνωρη για το ευρωπαϊκό στυλ. Η τεχνική του να αφήνεις στοιχεία για ασύμμετρες επιπτώσεις λέγεται κοντράστ. Πολύ γνωστό παράδειγμα διακοσμητικού στοιχείου είναι το ρολόι τοίχου του Charles Cressent σε επίχρυσο-ορείχαλκο που οι λεπτομέρειες του συμπληρώνονται με "contraste" και το “Fire Dog”, του François-Thomas Germain.

Πολλοί τεχνίτες επίπλων, ταπήτων και πορσελάνης εργάζονταν με μισθό για λογαριασμό της Αυλής. Έτσι, δημιουργήθηκαν στο Παρίσι τα ταπητουργεία Γκομπλέν (Manufacture des Gobelins). Οι πιο γνωστοί επιπλοποιοί ήταν ο Francois Oeben, ο Antoine Gaudreau και ο Bernard II van Risenbergh. Ο Etienne- Maurice Falconet (1716–1791) ήταν διευθυντής ενός περίφημου εργοστασίου πορσελάνης στην Sevres. Θα πρέπει εδώ αν σημειώσουμε πως το ροκοκό, στον τομέα της διακοσμητικής και της αρχιτεκτονικής ήταν αποκλειστικά και μόνο θέμα των ανώτερων κοινωνικών τάξεων και δεν άγγιζε καθόλου τις κατώτερες κοινωνικές τάξεις.

Αρχιτεκτονική

Στην αρχιτεκτονική, βαρύτητα δίνεται στο αστικό σπίτι, μικρό σε διαστάσεις, διακοσμημένο εσωτερικά με καθρέφτες, τζάκια, ανάγλυφες διακοσμήσεις ροκοκό με επιχρυσώσεις και προτίμηση στα άσπρα χρώματα, με έπιπλα σε αυτό το στιλ. Η αναδιοργάνωση των κήπων και των πλατειών που περικυκλώνουν τα κτίρια αποκτά σημασία ως στοιχεία που ολοκληρώνουν την μεγαλοπρέπεια της αρχιτεκτονικής. Παραδείγματα είναι το παλάτι των Βερσαλλιών (Palace of Versailles), το Παλάτι της μοναξιάς (Castle Solitude) στη Γερμανία, η εκκλησία της Βαυαρίας (Church of Wies ), τα παλάτια Sanssouci (Sanssouci Palace) στο Πότσδαμ και τα Ανάκτορα Σενμπρούν (Schloss Schönbrunn) στη Βιέν.

Ζωγραφική

Στη ζωγραφική παρατηρείται μια προτίμηση σε θέματα με κομψές φιγούρες σε ειδυλλιακό περιβάλλον, σε δάση, σε κήπους, να περπατούν, να διασκεδάζουν, να παίζουν μουσικά όργανα κτλ, όλα αυτά σε μια ανέμελη ατμόσφαιρα που θυμίζει ή υποβάλλει θέατρο, αφού οι άνθρωποι στις εικόνες κινούνται και συμπεριφέρονται σαν μαριονέτες ή ως ηθοποιοί σε σκηνή. Κύριοι Γάλλοι εκπρόσωποι στη ζωγραφική είναι: ο Jean-Antoine Watteau (1684-1721) στα έργα του οποίου διακρίνουμε μια μελαγχολική διάθεση, ο Francois Boucher (1703–1770) που διακρίνεται για τον ερωτισμό του, ο Ζαν Νατιέ (1685-1766) για την κολακεία του, ο Jean Honore Fragonard (1732–1806) για το συναισθηματισμό του, μία από τις ελάχιστες πραγματικά αξιόλογες γυναίκες ζωγράφους της δυτικοευρωπαϊκής τέχνης η Μαρί Λουίζ Ελιζαμπέτ Βιζέ-Λεμπρέν (Marie Louise Elisabeth Vigee Lebrun), o Jean Siméon Chardin, και ο Giovanni Domenico Ferretti, ενώ οι Άγγλοι εκπρόσωποι είναι ο Joshua Reynolds και ο Thomas Gainsborough.

Γλυπτική

Στη γλυπτική, σημαντική είναι η εμφάνιση της πορσελάνης με συμπλέγματα συνήθως δύο φιγούρων (άνδρας- γυναίκα) ή και μία μόνο φιγούρα. Τα θέματα της αγάπης και της επιθυμίας διακρίνονταν στη γλυπτική, σαν να ήταν στοιχεία της φύσης, καμπύλες γραμμές και ασυμμετρίας. Οι πιο διάσημοι γάλλοι γλύπτες είναι: ο Robert le Lorrain, ο Michel Clodion και ο Jean-Baptiste Pigalle. Στην Ελλάδα δημιουργήθηκαν αγάλματα ερωτικής διάθεσης με κινήσεις χαριτωμένες, πολλές φορές χορευτικές και στάσεις πολύπλοκες, αγάλματα με παιδιά, με κριτήριο την ομορφιά της παιδικής ηλικίας, την παιχνιδιάρικη διάθεση και την ανεμελιά που τα παιδιά αποπνέουν.

Μουσική

Το Galante στυλ (Galante style) ήταν το ισοδύναμο του ροκοκό στη μουσική ιστορία, μεταξύ μπαρόκ και κλασικού, και δεν είναι εύκολο να οριστεί με λέξεις. Το ροκοκό στυλ μουσικής αναπτύχθηκε από μόνο του χωρίς την μπαρόκ μουσική, ιδίως στη Γαλλία. Παραδείγματα είναι ο Jean Philippe Rameau και ο Louis- Claude Daquin.